Lịch sử 8/Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Nhật Bản sau chiến tranh thế giới thứ nhất 1918 – 1929

Kinh tế

• Thu nhiều lợi nhuận, không mất mát gì trong chiến tranh.
• Phát triển trong vài năm đầu (1914 – 1919), công nghiệp tăng 5 lần, nông nghiệp không có gì thay đổi.
• Giá gạo tăng, đời sống nhân khó khăn.
• Động đất ở Tô-ki-ô (9-1923)
• 1927 khủng hoảng tài chánh chấm dứt nền kinh tế phục hồi ngắn ngủi.

Xã hội

• Giá sinh hoạt đắt đỏ, đời sống khó khăn, các cuộc đấu tranh bùng nổ.
• 1928 “bạo động lúa gạo”.
• Đảng Cộng sản Nhật ra đời 7-1922 để lãnh đạo phong trào công nhân.

Nhật Bản trong những năm 1929 – 1939

Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933

• Giáng 1 đòn nặng vào nền kinh tế Nhật Bản (công nghiệp giảm 32%; ngoại thương giảm 80%, 3 triệu người thất nghiệp; công nông đấu tranh quyết liệt).
• Để thoát khỏi khủng hoảng kinh tế và giải quyết khó khăn về nguyên liệu và thị trường:
  • Chính phủ Nhật Bản cho tăng cường chính sách quân sự hóa và gây chiến tranh xâm lược, khởi đầu chiếm Trung Quốc, Châu Á và toàn thế giới.
  • Hình thành lò lửa chiến tranh ở Thái Bình Dương.
  • Thập niên 1930 thiết lập bộ máy phát xít, sử dụng bộ máy quân sự và cảnh sát của chế độ quân chủ.
  • Phong trào đấu tranh chống phát xít của nhân dân Nhật diễn ra sôi nổi.
  • Hạt nhân là Đảng Cộng sản, diễn ra nhiều hình thức chống lại phát xít hóa.
  • Lôi cuốn nhân dân, binh lính, sĩ quan.
  • Năm 1930 có 40 cuộc đấu tranh phản chiến.

Kết quả

Cuộc đấu tranh thất bại ,góp phần làm chậm lại quá trình phát xít ở Nhật.

Tham khảo

• SGK Lịch sử 8, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019.