Lịch sử 9/Cách mạng Việt Nam trước khi Đảng Cộng sản ra đời
Bước phát triển mới của phong trào cách mạng Việt Nam 1926 – 1927[edit]
– Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên ra đời và hoạt động có tác dụng to lớn đến phong trào cách mạng Việt Nam.
– Những điểm mới trong phong trào cách mạng Việt Nam (1926 – 1927): Phong trào công nhân, nông dân và tiểu tư sản phát triển đã kết thành một làn sóng cách mạng dân tộc dân chủ khắp cả nước, trong đó giai cấp công nhân đã trở thành một lực lượng chính trị độc lập biểu hiện ở đấu tranh mang tính thống nhất, trình độ giác ngộ của công nhân được nâng lên rõ rệt.
Tân Việt Cách mạng Đảng (7/1928)[edit]
– Hoàn cảnh: tiền thân của Tân Việt là Hội Phục Việt ra đời vào ngày 14/7/1925, do nhóm sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Đông Dương và nhóm tù chính trị Trung kỳ thành lập. Sau nhiều lần đổi tên, đến tháng 71928, Hội Phục Việt chính thức lấy tên là Tân Việt Cách mạng đảng.
– Thành phần: những trí thức trẻ và thanh niên tiểu tư sản yêu nước.
– Hoạt động:
+ Khi mới thành lập, là một tổ chức yêu nước, chưa có lập trường giai cấp rõ rệt.
+ Do ảnh hưởng của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Tân Việt cử người sang dự các lớp huấn luyện và vận động hợp nhất của Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên.
+ Nội bộ Tân Việt đã phân hóa thành hai khuynh hướng: khuynh hướng cải lương (đứng trên lập trường quốc gia tư sản) và khuynh hướng vô sản.
+ Những đảng viên tích cực nhất của Tân Việt đã họp lại, chuẩn bị thành lập một Đảng kiểu mới theo chủ nghĩa Mác – Lênin.
– Sự ra đời và hoạt động của Tân Việt chứng tỏ tinh thần yêu nước và nguyện vọng cứu nước của thanh niên trí thức tiểu tư sản Việt Nam.
Việt Nam Quốc Dân đảng (1927) và cuộc khởi nghĩa Yên Bái (1930)[edit]
Việt Nam Quốc dân đảng[edit]
– Sự ra đời:
+ Thành lập ngày 25/12/1927. Hạt nhân đầu tiên của Đảng là Nam đồng thư xã
+ Những người sáng lập: Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính, Phạm Tuấn Tài, Nguyễn Khắc Nhu,…
+ Đây là tổ chức đại diện cho tư sản dân tộc theo khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản.
– Hoạt động:
+ Địa bàn chủ yếu ở một số địa phương Bắc Kỳ
+ Lúc mới thành lập chưa có cương lĩnh rõ ràng
+ Năm 1928 và 1929, hai lần thay đổi chủ nghĩa
+ Tổ chức ám sát tên trùm mộ phu Ba-danh (2/1929) nhưng không thành công, bị thực dân Pháp khủng bố trắng.
Cuộc khởi nghĩa Yên Bái[edit]
– Việt Nam Quốc dân đảng tổ chức ám sát tên trùm mộ phu Ba-danh vào ngày 2/9/1929 ở Hà Nội. Thực dân Pháp đã tổ chức đàn áp. Việt Nam Quốc dân Đảng bị tổn thất nặng nề. Cơ sở đảng bị phá vỡ ở nhiều nơi, cán bộ từ trung ương đến địa phương hầu hết bị sa vào tay giặc. Trước tình thế ấy, một số người lãnh đạo còn lại quyết định khởi nghĩa.
– Cuộc khởi nghĩa nổ ra vào ngày 9/2/1930 tại Yên Bái, sau đó lan đến Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình nhưng nhanh chóng bị thất bại.
Nguyên nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Yên Bái[edit]
– Nguyên nhân:
+ Khách quan: thực dân Pháp còn mạnh và chúng đàn áp tàn bạo.
+ Chủ quan: do sự non yếu về chính trị và tổ chức, không đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc.
– Ý nghĩa lịch sử: cổ vũ lòng yêu nước và chí căm thù giặc của nhân dân ta đối với thực dân và phong kiến.
Ba tổ chức Cộng sản nối tiếp nhau ra đời trong năm 1929[edit]
Hoàn cảnh lịch sử[edit]
– Năm 1929, phong trào đấu tranh của công nhân, nông dân, tiểu tư sản và các tầng lớp nhân dân yêu nước phát triển, kết thành một làn sóng dân tộc dân chủ ngày càng sâu rộng.
– Cuối tháng 3/1929, một số hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Bắc Kỳ họp tại số nhà 5D phố Hàm Long (Hà Nội), lập ra Chi bộ cộng sản đầu tiên.
– Tháng 5/1929, Đại hội lần thứ nhất của Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc kỳ đặt vấn đề thành lập Đảng Cộng sản, song không được chấp nhận.
Sự ra đời của ba tổ chức cộng sản[edit]
– Ngày 17/6/1929, đại biểu các tổ chức Bắc kỳ họp, quyết định thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng.
– Khoảng tháng 8/1929, các cán bộ lãnh đạo tiên tiến trong Tổng bộ và Kỳ bộ Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên ở Nam kỳ cũng quyết định thành lập An Nam cộng sản Đảng.
– Một số đảng viên tiên tiến của Đảng Tân Việt cũng tích cực vận động các chi bộ cộng sản và thúc tiến việc chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản. Tháng 9/1929, những người cộng sản trong Tân Việt tuyên bố thành lập Đông Dương Cộng sản liên đoàn.
Ý nghĩa lịch sử[edit]
– Sự ra đời của 3 tổ chức cộng sản lúc bấy giờ là một xu thế khách quan của cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam.
– Các tổ chức cộng sản trên đã nhanh chóng phát triển tổ chức cơ sở Đảng và quần chúng trong nhiều địa phương, tiếp tục tổ chức và lãnh đạo các cuộc đấu tranh của quần chúng.
Tham khảo[edit]
- SGK Lịch sử 9 (trang 64, 65, 66, 67, 68) – NXB Giáo dục Việt Nam, tái bản lần thứ mười lăm.