မူလရန်း သင်္ချာ:ဂဏန်ꩻဖုံႏ
ရွုတ်ꩻပဲင်ꩻဖဲ့ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ ခွိုင်းနွောင်ꩻရာꩻလိုႏစအွဥ်ႏနယ်ဒျာႏတွမ်ႏ နံပါတ်ဂဏန်ꩻဖုံႏသွူ။မူလရန်းကျောင်ꩻသားသီး ဟဝ်သေနာႏထွိုက်မွေးငါႏနံပါတ်ဂဏန်ꩻတန်ႏဖိုꩻဖုံႏယို အောဝ်ႏစပ်ဆွိုင်ꩻဒျာႏလို့ဒျာႏဝင်ꩻအကျောင်ꩻ။ဆရာႏတွမ်ႏထိန်ꩻထွားသားအတာႏ ကွပ်ဖေႏခွင်ꩻဝွေꩻသီးတွက်ချာမာꩻချာတဲင်တွော့ꩻ ရွုတ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻဝွေꩻသီးဖဝစွုမ်ႏနီꩻ သွုံꩻလွေꩻတွမ်ႏတခြိုꩻဖုံႏတဲင် တန်ႏဖိုꩻယိုဖုံႏနောဝ်ꩻဖန်ဆင်ꩻအီအတာႏ အုံဗော့ꩻအုံတွိုက်နေးကျောင်ꩻသားသီးအထျꩻနောဝ်ꩻ ကယိန်းယံယံထဲင်းသွူ။သꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻအလꩻ အုံဗော့ꩻအုံထေ့နေးအနယ်ꩻနောဝ်ꩻ စွုမ်ႏနီꩻဝွေꩻသီးကအောဝ်ႏသွုံꩻဒါႏဂဏန်ꩻဖုံႏယို ဖေႏကသေနာႏအတာႏ ထွာအီငါႏအစွဲးအကမ်းတဗာႏတဲင် ဝွေꩻသီးဖုံႏယိုခွုမ်စံႏမာꩻနယ်နေးဖေႏကယိန်းထွာအတာႏနောဝ်ꩻ တရာꩻဝင်ႏဒါႏကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏယိုတဲ့ လိုႏကာႏသင်ꩻတောဝ်းနေနေမꩻ လိုႏသွဥ်ဖေႏလွေꩻလို့လို့ငါႏ သွိုတအာႏတလဲင်ႏချင်ꩻသွူ။
Introducing Numbers
[edit]ရွုတ်ꩻပဲင်ꩻဖဲ့ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ ခွိုင်းနွောင်ꩻရာꩻလိုႏစအွဥ်ႏနယ်ဒျာႏတွမ်ႏ နံပါတ်ဂဏန်ꩻဖုံႏသွူ။မူလရန်းကျောင်ꩻသားသီး ဟဝ်သေနာႏထွိုက်မွေးငါႏနံပါတ်ဂဏန်ꩻတန်ႏဖိုꩻဖုံႏယို အောဝ်ႏစပ်ဆွိုင်ꩻဒျာႏလို့ဒျာႏဝင်ꩻအကျောင်ꩻ။ဆရာႏတွမ်ႏထိန်ꩻထွားသားအတာႏ ကွပ်ဖေႏခွင်ꩻဝွေꩻသီးတွက်ချာမာꩻချာတဲင်တွော့ꩻ ရွုတ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻဝွေꩻသီးဖဝစွုမ်ႏနီꩻ သွုံꩻလွေꩻတွမ်ႏတခြိုꩻဖုံႏတဲင် တန်ႏဖိုꩻယိုဖုံႏနောဝ်ꩻဖန်ဆင်ꩻအီအတာႏ အုံဗော့ꩻအုံတွိုက်နေးကျောင်ꩻသားသီးအထျꩻနောဝ်ꩻ ကယိန်းယံယံထဲင်းသွူ။သꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻအလꩻ အုံဗော့ꩻအုံထေ့နေးအနယ်ꩻနောဝ်ꩻ စွုမ်ႏနီꩻဝွေꩻသီးကအောဝ်ႏသွုံꩻဒါႏဂဏန်ꩻဖုံႏယို ဖေႏကသေနာႏအတာႏ ထွာအီငါႏအစွဲးအကမ်းတဗာႏတဲင် ဝွေꩻသီးဖုံႏယိုခွုမ်စံႏမာꩻနယ်နေးဖေႏကယိန်းထွာအတာႏနောဝ်ꩻ တရာꩻဝင်ႏဒါႏကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏယိုတဲ့ လိုႏကာႏသင်ꩻတောဝ်းနေနေမꩻ လိုႏသွဥ်ဖေႏလွေꩻလို့လို့ငါႏ သွိုတအာႏတလဲင်ႏချင်ꩻသွူ။
Numbers should be introduced as physically as possible. Primary student should understand that numbers are associated to values. For a teacher and a guardian its better to approach to student for creating these values using the physical daily life object by letting them count it. Psychologically this approach would be helpful for them to realizing the daily application of numbers, and let them be more practical to it, but formal figure of number should not be skipped rather it should be taught simultaneously.
Developing a sound concept of numbers
[edit]ကိဉ်းအာအာလိုꩻပေႏဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ "၁ ၂ ၃ ၄ ၅"လိတ်ဖြုံႏယိုစားတဲ့သွဥ်ထူႏလွေꩻပေႏပေႏခါကာႏ ကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏယင်အောဝ်ႏသွဥ်ထူႏနေနေသွူ။ကိဉ်းအာဥပမာႏဖုံႏ ယီးနယ်နေးအရွုတ်ဖုံႏ တားလဲ့ကဟွဲးဒါႏပွုံႏဖုံႏ တွမ်ႏအခြောင်ꩻခင်ႏကာဖုံႏယို ယီးနယ်ပါတလဲင်ႏချင်တဲင်တွော့ꩻ အွဥ်ႏရွစ်သွိုနေးလို့ဝင်ꩻသွူ။ထွုံꩻစံႏအတွိုင်ꩻအမာႏတဲ့မာႏဒါႏဒျာႏနေနေသွူ။ထာꩻရွုတ်ဖုံႏတားလဲ့ အခြောင်ꩻခင်ႏကာဖုံႏယို ဖုဲင်ႏလုဲင်ႏတဲ့အောဝ်ႏ ကတွက်ဒါႏနီလဲင်ႏ တားလဲ့ကအဝ်ႏရွစ်ဒါႏအပဲင်ꩻနောဝ်ꩻကိုလဲ့ အမာႏတဗာႏဗာႏတဲ့ အောဝ်ႏပါသော့ဒျာႏနေနေသွူ။မညတွမ်ႏမမွိုင်တဲ့ ရုဲင်ꩻတသွိုးဒါႏနုဲင်းယိုစား၊ပွုံႏစံႏသဖော်ꩻတရာꩻကဗွိုန်ဒါႏရုဲင်ꩻတသွိုးထာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဖျင်ဖေႏလိုꩻပေႏအမာႏဖုံႏတွော့ꩻ ကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏတွမ်ႏနပ်ဗျာႏဆဲင်ႏရာႏအယူႏအထီႏဖုံႏယို ပေါႏထန်ႏလွဥ်သွူတဲင် အောဝ်ႏဝွေꩻသီးအမာႏနောဝ်ꩻ ထွာလုဲင်ႏတေားအမဲဉ်ႏဖုံႏသွူ။နောဝ်ꩻတွော့ꩻခင်ႏလမ်းကိုယို အခေႏခံႏအွတ်ꩻရွီးတွမ်ႏကိန်ꩻဂဏန်ꩻသဖော်ꩻတရာꩻဖုံႏတဲင် လိုꩻပေႏသီးတွမ်ႏဝွေꩻသီး "အွဥ်ႏဗွိုန်ပီလို့ဝင်ꩻ"ကရိုꩻယိုအွဥ်ႏကုဲင်ခါꩻလုဲင်ႏတဲင် ယဟန်ႏသားနောဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကစဒါႏအခေႏခံႏအွတ်ꩻရွီးအလောင်းယို အောဝ်ႏရွူႏရုဲင်းဒွိုန်းကသွူ။သင်ꩻရာꩻထေင်းထမ်ႏမာꩻတွမ်ႏကိန်ꩻဂဏန်ꩻနံပါတ်သဖော်ꩻတရာꩻဖုံႏယို အောဝ်ႏစွော့ꩻစွော့ꩻဖန်ဆင်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။အွိုးယိုအကိုပထမတဗာႏနောဝ်ꩻတဲ့ တွမ်ႏဝတ္ထုတခြိုꩻတဲ့မဲန်ႏဗဲက်လို့ဝင်ꩻသွူ။
Children typically learn about numbers at a very young age by learning the sequence of words, "one, two, three, four, five" etc. Usually, in chanting this in conjunction with pointing at a set of toys, or mounting a flight of steps, for example. Typically, 'mistakes' are made. Toys or steps are missed or counted twice, or a mistake is made in the chanted sequence. Very often, from these sorts of activities, and from informal matching activities, a child's concept of numbers and counting emerges as their mistakes are corrected. However, here, at the very foundation of numerical concepts, children are often left to 'put it all together' themselves, and some start off on a shaky foundation. Number concepts can be deliberately developed by suitable activities. The first one of these is object matching.
Matching Activities
[edit]ကအောဝ်ႏရုဲင်ꩻတသွိုးအီဒါႏ တွက်ဂဏန်ꩻပွုံႏစံႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏယို အတဗန်ႏဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အရီးသွတ်ꩻတဲ့လိုꩻပေႏသီးဖေႏကထီႏသေ စဲင်းစဲင်းစွဥ်ႏနောဝ်ꩻဟဝ်အွဥ်ႏနယ်ငါႏသွူ။ကလွောက်ꩻဖက်ဒါႏအစွုံႏတခြိုꩻဖုံႏယို ဂဏန်ꩻနံပါတ်တာႏတွမ်ႏဂဏန်ꩻနံပါတ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ အဆွိုက်သွယ်ႏအယူႏအထီႏဖုံႏ ဖေႏဗာႏအွတ်ရွီးအခွေါင်ခံႏတဗာႏသွူ။ယိုစားဖုံႏနောဝ်ꩻ အရေꩻတန်ငါႏနေနေတဲင် ရွုတ်အထန်ႏဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻရုဲင်ꩻတသွိုးမုဖုံႏယို ဖေႏကလွောက်ꩻလွေꩻနွောင်ꩻစွဥ်ႏ လိုꩻပေႏသီးပွိုင်းဝွို့ဝင်ꩻဖုံႏတွမ်ႏ ကတယ်ႏဆို့ꩻအလောင်းလိုႏထွာထွိုက်ငါႏနောဝ်ꩻစားသွူ။
ပွုံႏစံႏဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻရုဲင်ꩻတသွိုးမုအရွုတ်ဖဲ့ꩻယို ထွာထွိုက်ဗွိုန်နုဲင်းငါႏနေင်းထီပါတီပွယ်ꩻသွူ။တွမ်ႏထာꩻရွုတ်လစ်ꩻဗာႏလက္ခဏာႏကအောဝ်ႏဒါႏ ခင်ႏလမ်းတဗာႏစီႏတွော့ꩻ အွဥ်ႏအုံဖေႏနောဝ်ꩻစားသွူ။ထာꩻရွုတ်တဗာႏစီႏနောဝ်ꩻတဲ့ တကောက်တဖြုံႏ၊နေင်းထီနွိုးဝန်ႏ၊ တွမ်ႏဝန်းတပျာꩻဖုံႏစစွဥ်ႏ........။အွဥ်ႏနယ်ဒွုမ်ဂဏန်ꩻ"၄"တဲင်တွော့ꩻ "တွက်နေးနပ်အဗာႏဖေႏကမဲဥ်ႏ"တကောက်တွမ်ႏဝန်ႏတခြိုꩻနေးစားနောဝ်ꩻလဲ့ လိုꩻပေႏသီးတဲ့ဒေါ့ꩻနွောင်ꩻစွဥ်ႏသွူ။အာလွဥ်ꩻငါႏ တားလဲ့အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏ ဒေါ့ꩻနွောင်ꩻစွဥ်ႏလဲ့ တဗွေစွုံႏလင်ႏတောဝ်းသွူ။ယိုကိုနောဝ်ꩻ နီကဒေါ့ꩻဒါႏနံပါတ် တွမ်ႏအရေꩻကကီꩻငါႏ နံပါတ်ဆွိုက်သံႏရေꩻအကျောင်ꩻ ကဒေါ့ꩻနုဲင်းယိုစားလဲ့ နံပါတ်အနေႏဖေႏနယ်ပါဒွုမ်တွော့ꩻ အမျိုꩻမျိုꩻပွုံႏစံႏဖုံႏယိုထေင်းထမ်ႏမာꩻထွူလို့လို့မꩻ ကတိဥ်ႏကျဒါႏကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏ တွမ်ႏစိတ္တဇကအောဝ်ႏဒါႏဂဏန်ꩻသီး အယူႏအထီႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့ နီအုံကိုမ်ဒေါ့ꩻရီသင်ꩻငါႏသွူ။
As opposed to the typical counting activity children are first exposed to, matching sets of objects gives a firm foundation for the concept of number and numerical relationships. It is very important that matching should be a physical activity that children can relate to and build on.
Typical activities would be a toy's tea-party. With a set of (say) four toy characters, each toy has a place to sit. Each toy has a cup, maybe a saucer, a plate etc. Without even mentioning 'four', we can talk with the child about 'the right number' of cups, of plates etc. We can talk about 'too many' or 'not enough'. Here, we are talking about number and important number relations without even mentioning which number we are talking about! Only after a lot of activities of this type should we talk about specific numbers and the idea of number in the abstract.
Numbers and Numerals
[edit]ဆရာႏသီးနံပါတ်ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ထေထန်ႏသင်ꩻငါႏ တားလဲ့အွဥ်နယ်သင်ꩻငါႏလိုꩻပေႏဖုံႏသွူ။အယံသွတ်ꩻနောဝ်ꩻတဲ့နံပါတ်ဖုံႏယို ကျောင်ꩻသားပေႏသီးခွုမ်ထွိုက်သင်ꩻငါႏနေနေသွူ။နုဲင်းနောဝ်ꩻစားဖေႏကအောင်ႏမျင်ႏအီတဲ့ အနယ်ꩻတဖူꩻအောဝ်ႏအာဒျာႏ ကထွူႏသန်ငါႏလိုꩻပေႏသီးဥာဏ်ႏတထွꩻလတောဝ်း ကဒ်စတော့ဂဏန်ꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻယို တဒွေါ့ꩻထဲ့ထိုꩻဗာႏ ပွုံႏဖောႏလွေꩻဗွိုန်နုဲင်းဗာႏဟံႏဗော့ꩻ၊ဖြေꩻထူႏသေင်ႏယာႏဂဏန်ꩻနံပါတ် တားလဲ့ဝွေꩻသီးယို ဖေႏလုဲင်ႏသုဲင်ꩻစေးဂဏန်ꩻနံပါတ်ဖုံႏသွူ။အခိန်ႏတလဲင်ႏချင်ꩻ ကဗွောင်နယ်ဒါႏနံပါတ်အဓိပ္ပာယ်ႏဖုံႏ ကပါနွို့သား တားလဲ့အွဥ်ႏနယ်အောဝ်ႏခေါပမာႏဏ(သွုံꩻထူႏတွမ်ႏတွိုက်ပွုံႏစံႏ ဘောလုံးပေႏ,ဥပမာႏ ဘောလုံးတဖြုံႏ,နီဖြုံႏစစွဥ်ႏ.......သတိခရာႏတဲ့ သုညကမဲဥ်ရိုꩻတဲ့ ဘောလုံးတအောဝ်ႏတောဝ်း)သွူ။လွူꩻထွားဖေႏကသေႏချာႏနောဝ်ꩻ ထူႏဗာႏအခိန်ႏတဲ့ညဒါႏ(အထျꩻတဲ့အောဝ်ႏဒျာႏကျောင်ꩻသားသီးအလောင်း)သွူ။
သုည(၀) တာ(၁) နီ(၂) သွံ(၃) လစ်ꩻ(၄) ငတ်ꩻ(၅) သူ(၆) နွတ်ꩻ(၇) သွစ်ꩻ(၈) ကွတ်ꩻ(၉)
လိုႏဖေႏသတိထွိုက်သင်ꩻငါႏ လိုꩻပေႏသီးကသွုံꩻလွေꩻဒါႏ ဂဏန်ꩻနံပါတ်တဗာႏအမျိုꩻမျိုꩻငေါဝ်းစပ်ကို၊ဂဏန်ꩻနံပါတ်ဖုံႏ၊အခန်၊အတဲက်ယဲက်ထွားအီဒါႏပွုံႏစံႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏ(ဥပမာႏ အဆွာꩻ၊အလေꩻ၊ ပမာႏဏတန်ႏဖိုꩻ),ကာꩻတဆွိုင်ꩻအမွိုင်မီတာနုံꩻ၊ထွုတ်ကွန်ႏအာႏအမုဲင်တံႏဆိပ်၊တဖူꩻဆဲင်းဘုတ်၊ မွူးနီဖုံႏတွမ်ႏအခိန်ႏဖုံႏသွူ။
အစောဝ်းသွတ်ꩻအပဲင်ꩻကိန်ꩻဂဏန်ꩻအရန်းဖုံႏယို ကိန်ꩻဂဏန်ꩻသီးအစွိုးရွဲႏပေႏတန် အယူႏအထီႏယိုဖုံႏလွဥ်ဒါႏအရီးတွမ်ႏ တားလဲ့အဆုဲင်ꩻသွူ။ယင်းတဗာႏတဲ့ အတန်ꩻကယ်ꩻ တားလဲ့အပေႏကယ်ꩻဒါႏ ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻရီးရောင်နေးစားလဲ့ သွုံꩻကျမွေးထာꩻသွူ။ဥပမာႏ ခတ်ကယ်ꩻဂိမ်း ဆရာႏတဲ့ယူႏဗာႏ၁တွမ်ႏ၁၀အခါႏဂဏန်ꩻတဗာႏ လိုꩻပေႏဖုံႏတဲ့ နံပါတ်ဖုံႏကျိုꩻစာꩻခတ်ကယ်ꩻလꩻလꩻဗာႏသွူ။ခတ်ကယ်ꩻထွူတဗာႏစီႏ မဲဥ်ထွာခန်းဂဏန်ꩻနံပါတ်တန်တယဝ်း တားလဲ့ပေႏခန်းတယဝ်း ဆရာႏသီးယီးပျꩻနယ်ဗာႏစွူ။သွဥ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုအလင်ကပါနွို့သော့ꩻနောဝ်ꩻတဲ့ ၂၀မာꩻကီအထိုကီကီ တွမ်ႏ တွက်သဲင်ꩻချာနေးယင်းသွူ။
Teachers should print these numbers or show the children these numbers. Ideally, the numbers should be handled by the student. There are a number of ways to achieve this: cut out numerals from heavy card stock, shape them with clay together, purchase wooden numerals or give them sandpaper numerals to trace. Simultaneously, show the definitions of these numbers as containers or discrete quantities (using boxes and small balls, e.g. 1 ball, 2 balls, etc. Note that 0 means "no balls"). This should take some time to learn thoroughly (depending on the student).
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Children should be alerted to the use of numbers in a variety of contexts, prices, measurements of various types (eg. length, weight, volume), the speedometer in a car, labels on products, road signs, dates and time.
At this early stage of numeracy it is also helpful to introduce the idea of the relative size of numbers by asking what comes before or after, or what is a larger or smaller number. For example, a guessing game: the teacher thinks of a number between 1 and 10, the children try to guess the number. After each guess the teacher indicates whether the number is smaller or larger.
Other skills include learning to count to 20 or higher, and counting backwards.
Place Value
[edit]ယင်းတရန်းနောဝ်ꩻတဲ့ လွူꩻထွားသွဥ်ထူႏငါယင်း ဂဏန်ꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻအတန်ႏဖိုꩻဖုံႏသွူ။
ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻအမဲဥ်ႏတဲ့ထွာနွောင်ꩻဒျာႏ လိတ်မဲ့ငါယိုဖုံႏ နီကအောဝ်ႏဖတ်နောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ၉ဗꩻ၁၀(ကိဥ်းအာအာယိုနောဝ်ꩻဟဲ့ꩻ ၁၀)ကရိုꩻနောဝ်ꩻသေခန်းစွဥ်ႏလဲ့ မဥ်ႏတဲက်ထွားတွမ်ႏအလင်ယေန်ႏကေႏမုတဲ့ တမဲဥ်ႏနွောင်ꩻတောဝ်းသွူ။
ဆꩻကီကအွဥ်ႏနယ်ဒါႏ ၁၀သင်္ကေတ တမွေးတားလဲ့၂၀သင်္ကေတတအောဝ်ႏတောဝ်းမာႏယာႏယေန်ႏကေႏမုယို ထွားစံꩻဥပမာႏ။
သွုံꩻလွေꩻသင်္ကေတအဖြုံႏ ၁၀ခြောင်ꩻယို သွုံꩻကွို့ꩻသင်္ကေတ၂နီဗာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထီႏယောင်ႏစံꩻသွော့။ဥပမာႏ သုည(၀)တွမ်ႏတာ(၁)။
စနစ်ယိုကိုနောဝ်ꩻ အီႏဖန်ဆင်ꩻဗာႏစနစ်နုဲင်းမုဲင်ꩻ။
ဒွိဟ ၀ ၁ ၁၀ ၁၁ ၁၀၀ ၁၀၁ ၁၁၀ ၁၁၁
ဒဿမ ၀ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇
| Binary | 0 | 1 | 10 | 11 | 100 | 101 | 110 | 111 | 1000 | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | ... |
တားလဲ့ Aတွမ်ႏBသင်္ကေတဖုံႏယို မဥ်ႏထူႏသွုꩻဗာႏ။
ဒွိဟ A B BA BB BBA BAB BBA BB
ဒဿမ ၀ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇
| Binary | A | B | BA | BB | BAA | BAB | BBA | BBB | BAAA | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | ... |
ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ နီအချက်ဖုံႏလွံးကွံႏတဗာႏတဲ့ ကိန်ꩻဂဏန်ꩻအိုင်ဒီယာတန်ႏဖိုꩻခင်ႏလမ်းတွမ်ႏ နံပါတ်စနစ်မုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း ဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
ဥပမာႏအနေႏ ကားလားမဥ်ႏသွုံꩻသင်္ကေတ၂ယို မဥ်ႏသွုံꩻလုဲင်ႏသင်္ကေတ ၃နောဝ်ꩻ ထွာတမုဲင်ꩻဟောင်း(မဥ်ႏဒေါ့ꩻတဲ့၀,၁,၂,)။
တတိယတန်ꩻ ၀ ၁ ၂ ၁၀ ၁၁ ၁၂ ၂၀ ၂၁ ၂၂ ၁၀
ဒဿမ ၀ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉
အောဝ်ႏသော့ꩻစိင်ႏစွော့ꩻခန်းကွန်ပျူတာကို HEXADECIMAL (အခေႏခံႏ၁၆)တားလဲ့ Hexနောဝ်ꩻအဒွေါင်ႏချွုပ်အနေႏနံပါတ်စနစ်တဲင် နီအတာႏထွာအီဒါႏသꩻဝင်ႏစာꩻခရာႏသွူ။စနစ်ယိုအောဝ်ႏ၀ဗꩻ၁၅(ဒဿမ)ကိန်ꩻဂဏန်ꩻဖုံႏယို အီႏသွုံꩻပျုနမ်းခြောင်တင်အတာႏ တလဲင်ႏနောဝ်ꩻတဲ့ ဒွိဟဂဏန်ꩻ၄ဖြုံႏယိုသွုံꩻပျုဗာႏသွူ။ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ နီသေနာႏနွောင်ꩻလွဒျာႏအကျောင်ꩻ ကွန်ပျူတာသီးကထီႏကထင်းအတွိုင်ꩻ အီႏဖောႏထန်ႏနယ်နံပါတ်ဖုံႏအတာႏ ကယိန်းဆငိႏပြေႏငါႏအနယ်ꩻတဖူႏ ယင်းတဗာႏတဲ့လꩻလွေꩻဗာႏနောဝ်ꩻစားသွူ။ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ကားလား ၂,၃တားလဲ့၁၀ဖုံႏအခြောင်ꩻ၁၆သင်္ကေတယိုတဲ့ လိုႏအပ်ငါႏသွူ။အောဝ်ႏနောဝ်ꩻမꩻ နီသွဥ်းသီး ၀၁၂၃၄၅၆၇၈၉ ABCDEFယို ခွုမ်မာꩻဗာႏသွူ။
| ဒွိဟ | ၀ | ၁ | ၁၀ | ၁၁ | ၁၀၀ | ၁၀၁ | ၁၁၀ | ၁၁၁ | ... | ||||||||
| ဒဿမ | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ... | |||||||
| Hex | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ | က | ခ | ဂ | ဃ | င | ၁၀ | ... |
| Binary | 0 | 1 | 10 | 11 | 100 | 101 | 110 | 111 | 1000 | 1001 | 1010 | 1011 | 1100 | 1101 | 1110 | 1111 | 10000 | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | ... |
| Hex | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | 10 | ... |
The Next step is to learn the place value of numbers.
It is probably true that if you are reading this page you know that after 9 comes 10 (and you usually call it ten) but this would not be true if you would belong to another culture.
Take for example the Maya Culture where there are not the ten symbols above but twenty symbols.
Imagine that instead of using 10 symbols one uses only 2 symbols. For example 0 and 1
Here is how the system will be created:
| Binary | 0 | 1 | 10 | 11 | 100 | 101 | 110 | 111 | 1000 | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | ... |
Or if one uses the symbols A and B one gets:
| Binary | A | B | BA | BB | BAA | BAB | BBA | BBB | BAAA | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | ... |
This may give you enough information to figure the place value idea of any number system.
For example what if you used 3 symbols instead of 2 (say 0,1,2).
| Trinary | 0 | 1 | 2 | 10 | 11 | 12 | 20 | 21 | 22 | 100 | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | ... |
If you're into computers, the HEXADECIMAL (Base 16) or Hex for short, number system will be of interest to you. This system uses 4 binary digits at a time to represent numbers from 0 to 15 (decimal). This allows for a more convenient way to express numbers the way computers think - that we can understand. So now we need 16 symbols instead of 2, 3, or 10. So we use 0123456789ABCDEF.
| Binary | 0 | 1 | 10 | 11 | 100 | 101 | 110 | 111 | 1000 | 1001 | 1010 | 1011 | 1100 | 1101 | 1110 | 1111 | 10000 | ... |
| Decimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | ... |
| Hex | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | 10 | ... |
See also
[edit]Resources for Early Math •သွဥ်ထူႏဒါႏသင်္ချာꩻဖေႏကယိုꩻတဲင် တွမ်ႏ၁၅ဗာႏယို အောဝ်ႏမꩻထွာတဲင်တယ်ႏဆို့ꩻသွူသင်္ချာꩻစွန်ထီယို ဖေႏကထေထန်ႏချာနွောင်ꩻတဲ့ ကူႏညီႏဖေႏဒျာႏ အယိုꩻသွတ်ꩻဂိမ်းဖုံႏယိုတဲ့ သွဥ်ထူႏနွောင်ꩻအီခွုမ်ပဆိုးနွောင်ꩻပါဒျာႏ၊Susan Tulio,ပါမောက္ခချုပ်ပညာႏရေꩻကျောင်ꩻ၊၂၀၀၁.
[edit]- •Eenie Meenie Mineyသင်္ချာꩻ မူကျိုကျောင်ꩻသားဖုံႏအတာႏ ခွုမ်းပဆိုးသင်္ချာꩻအနယ်ꩻ,Linda Allison, Little Brown &Co.,၁၉၉၃. •Marshmallowသင်္ချာꩻ–မူကျိုကျောင်ꩻတွမ်ႏ မူလရန်းအတန်ꩻကျောင်ꩻ လိုꩻပေးသီးအတာႏ အစောဝ်းခိန်ႏအပဲင်ꩻသင်္ချာꩻ၊Trevor Schindler, Trafford, ၂၀၀၂. •Number Wonder :မူကျိုလိုꩻပေႏသီး သွဥ်သင်လွေꩻဖေႏ အခေႏခံႏသင်္ချာꩻသဖော်ꩻတရာꩻဖုံႏ၊Deborah Saathoff တွမ်ႏ Jane Jarrell Holman Bible,၁၉၉၉.
- 15 Fun Ways and Easy Games for Young Learners Math: Reproducible, Easy-to-Play Learning Games That Help Kids Build Essential Math Skills, by Susan Julio, Scholastic Professional, 2001.
- Eenie Meenie Miney Math!: Math Play for You and Your Preschooler, by Linda Allison, Little Brown & Co., 1993.
- Marshmallow Math: Early Math for Toddlers, Preschoolers and Primary School Children, by Trevor Schindeler, Trafford, 2002.
- Number Wonder: Teaching Basic Math Concepts to Preschoolers, by Deborah Saathoff and Jane Jarrell, Holman Bible, 1999.