သုတေသနခရာႏ

သုတေသနယံသားတဖြာꩻငဝ်းရီ

သုတေသနယံတဖြာꩻ ကရီဒါႏငေါဝ်းရီယို အဝ်ႏသွံမျိုꩻသွူ။ ၁။သျင်ꩻစဲင်းစဲ့ဗာႏသွူ။ သျင်ꩻစဲင်းစဲ့ငါႏငေါဝ်းရီကရိုꩻနောဝ်ꩻ ငေါဝ်းရီတဗာႏဗာႏယို အမာꩻကျောႏထန်ႏလွဉ်ဖေႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏမုဲင်ꩻထွူတဲင် ဖေႏကသေကမာꩻဗာႏသုတေသနအခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

ရေႏမိုႏချက်

မဉ်ႏရီသွူငေါဝ်းရီအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယို အတိဉ်ႏကျသွတ်ꩻအခရာႏဖုံႏတဲင် ကဖြေႏလွဉ်ဒါႏငေါဝ်းရီအဖြေႏယို နီထူႏနွောင်ꩻစုခြွဉ်းနွောင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏတဲင် ရေႏမိုႏချက်တဗာႏအောင်ႏမျင်ႏလꩻဗာႏသွူ။

အထွာနွောင်ꩻသုတေသန

အထွာနွောင်ꩻသုတေသနကရိုꩻနောဝ်ꩻ သုတေသနယဟန်ႏကတူႏစဲန်ႏနောဝ်ꩻ အတထွာနွောင်ꩻတဝ်းတဲ့အဝ်ႏ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် အခိန်ႏတွမ်ႏအရွီးအခိုႏ ဆေ့ꩻခြေားထိုꩻသွူ။အလင်ဖုံႏက အထွာနွောင်ꩻဒျာႏရိုꩻလဲ့ ကအီႏလꩻဗာႏအချက်အဗာႏဖုံႏယို ယပ်ခုဲင်ႏတန်သွူ။မာꩻသုတေသနတဗာႏဗာႏယို ဖျင်ဆင်ရီးဗာႏ အချက်အဗာႏဖုံႏတွမ်ႏငေါဝ်းရီဖုံႏ၊အကျောင်ꩻတရာꩻဖုံႏ၊လယ်ႏထွုမ်ႏလွူꩻထွားဗာႏဖုံႏသွူ။

သုတေသနလက္ခဏာႏယဟန်ႏ

နီသွဉ်းသီးကဒေါ့ꩻရီဒါႏ သုတေသနသားသီးအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယို နီသွဉ်းသီးအတာႏအရေꩻတန်ငါႏသွူ။အွိုးနီအသောင်ꩻအရင်ꩻယို နီတသေထွꩻတဝ်း အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏအဝ်ႏအာတန်ဒျာႏတဲင် ကွပ်ပွိုးသုတေသနသားသီး ရီရောင်လွူꩻထွားဖေႏတဲင် နီသေလွဉ်ဗာႏ၊အဝ်ႏလိုႏမာꩻခရာႏဖုံႏတဲ့ နီသေထွꩻလွဉ်သွူ။ကမာꩻလွဉ်ယိုစားတဲ့ အထွာလွဉ်လက္ခဏာႏဖုံႏတဲ့အဝ်ႏအာတန်သွူ။

သꩻမဲန်သေသန်မွေး

သုတေသနအလောင်းယို သꩻမဲန်သေသန်မွေးငါႏ သꩻဓာတ်တဗာႏယိုတဲ့အရေꩻတန်ငါႏနေနေသွူ။သဓာတ်အာႏတလာလိုဖြာꩻယို ကွပ်ပွိုးသဝင်ႏစာꩻတလာတဲင် သုတေသနခန်းကမ္ဘာႏအခရာႏတဲ့ယဝ်း သွဉ်ထူႏလွူꩻထွားနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။နီကတဲမ်းလိတ်တဲ့နဝ်ꩻ သꩻမဲန်မာꩻကျိုꩻစာꩻမုယို ထွာအထျꩻတဲင် မာꩻထွာနွောင်ꩻလိတ်လုဲင်ꩻနောဝ်ꩻစားသွူ။ကွပ်ပွိုးသꩻယိုစားအဝ်ႏတဲင် နီကမာꩻသုတေသနယို အဖေႏချာနီငေါဝ်းဖေႏအာႏဖုံႏ၊မာꩻဖေႏကရုဲင်းဖေႏကကျိုꩻစာꩻလွိုလွို ဖေႏကအောင်ႏမျင်ႏတဲ့နောဝ်ꩻ သꩻယိုတမာဖေႏနီသွူ။လိုꩻလင်ꩻဖုံႏအွဉ်ႏအရေꩻတယူႏနွောင်ꩻတဝ်းလဲ့ နီယူႏနွောင်ꩻ၊လိုꩻလင်တမာꩻထွာတဝ်းလဲ့ နီသꩻယိုအတမာဖေႏနီတဲင် နီမာꩻထွာဗာႏနဝ်ꩻစားသွူ။အဓိကအထျꩻနောဝ်ꩻ သꩻယိုထွဉ်ႏအံႏလꩻလꩻဝွေꩻသီးမꩻသွူ။

ဖေႏကထွာစနစ်တကျ

နီကမာꩻသုတေသနတဲ့နောဝ်ꩻ၊ကတဲမ်းလိတ်တဲ့နောဝ်ꩻ ဖေႏကထွာတဲပ်တဲပ်ယို အရေꩻတန်လွိုဝင်ꩻသွူ။ဖေႏကထွာစနစ်တကျကား မာꩻဗာႏနေးမုဲင်ꩻစားဟောင်း။သုတေသနသားတဖြာꩻယို ကလꩻလွဉ်ဒါႏအချက်အဗာႏဖုံႏ အဖြေႏတမျိုꩻစီႏယို လိုႏတဲက်ထွားတွမ်ႏအထွာသင်ꩻရာꩻဖုံႏထွူတဲင် လိုႏဆွိုက်လိုႏမာꩻဆွိုင်ꩻလို့ဝင်ꩻဖုံႏသွူ။အဓိပ္ပာယ်ႏဖေႏကအဝ်ႏ ဖေႏကညီႏတရျားတတွာလို့ဝင်ꩻနောဝ်ꩻစားသွူ။အချက်တဗာႏတွမ်ႏတဗာႏအခါႏယို ဖေႏကပꩻဖြယ်မဲန်ႏမဲန်ႏနွောင်ꩻ၊လိုႏလꩻအချက်အဗာႏတွမ်ႏလိုႏလꩻတဝ်းအချက်အဗာႏဖုံႏယိုလဲ့ လိုႏပယ်ႏညာꩻတဲ့ပယ်ႏဗာႏသွူ။ထာꩻမာꩻရဲန်ႏဖုံႏယိုတဲ့ ဖေႏကထွာစနစ်တကျနဝ်ꩻ မာꩻမဲန်ႏမဲန်ႏလွဉ်ꩻဗာႏသွူ။သုတေသနသီးတဲ့ ထွို့ꩻနေးဗာႏအစီႏအစဲန်ႏဖုံႏ၊ဖေႏကထဲ့မဲန်ႏတဲင် မာꩻဗာႏနေးမတ်စုဖုံႏ၊စဲစ်ဆေꩻချာဗာႏဖုံႏသွူ။

အရင်ꩻခံႏအကျောင်ꩻသုတေသန

အရင်ꩻခံႏအကျောင်ꩻသုတေသနယိုထွာဒျာႏအခေႏခံႏအဝ်ႏဒင်ႏစဲစ်ဆေꩻအချက်အဗာႏဖုံႏသွူ။အချက်အဗာႏယိုဖေႏကလꩻလွဉ်တဲ့ လꩻလွဉ်ဒျာႏထူႏတွမ်နေးမတ်တန်ꩻစာႏရင်ꩻ၊ရီနေးဖုံႏ၊လယ်ႏထွုမ်ႏလွူꩻထွားဖုံႏ၊မာꩻနေးတွမ်ႏအစွိုꩻဖုံႏသွူ။ယိုစားဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏသုတေသသီးစုခြွဉ်းလꩻလွဉ်အချက်အဗာႏဖုံႏသွူ။နုဲင်းယိုကိုနဝ်ꩻထွာဒျာႏ ကစုခြွဉ်းအချက်အဗာႏဖုံႏယို စုနေးစားတွမ်ႏတခြိုꩻဖုံႏသွူ။အမာႏတရွို့ꩻတဲ့ယိုပေႏငါႏတဲင် နီကမဲန်လꩻဒါႏအချက်ဖုံႏတဲ့ လꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။အရင်ꩻခံႏသုတေသနယို တန်ႏဖိုꩻတန်ငါႏ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ဖေႏဗာႏသွုံꩻအာဗာႏအခိန်ႏ၊ရွဉ်ဖုံႏ၊စုခြွဉ်းအီအချက်ဖုံႏ တခြိုꩻဖုံႏသွူ။

ဥပမာႏ

ငေါဝ်းရီဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻဖုံႏယို ဖေႏဗာႏအခိန်ႏတဲင် ထွုမ်ႏနယ်နေးဗာႏလိုꩻသီး ကမဲန်လꩻအဖြေႏ။ ထူႏနေးတွမ်ႏမတ်တန်ꩻနေးနဝ်ꩻ မာꩻနေးဗာႏအစွိုꩻ၊ဖေ့ဘုတ်အစွိုꩻဖုံႏသွူ။ ထူႏတွမ်စာႏရင်ꩻတဲ့ လယ်ႏထွုမ်ႏလွေꩻဗာႏနေး တဒုံထွူတဒုံ ကအီႏလꩻဗာႏအချက်ဖုံႏသွူ။ တွယ်ႏခါꩻပွုံႏ၊ဝီဒီယိုဖုံႏ ယေန်ႏကေႏမုပွုံႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဖုံႏသွူ။ နီကမဲန်သေအခရာႏနောဝ်ꩻ ကတူႏစဲန်ႏယိုနီလွူꩻထွားဗာႏရီးရီးမꩻ အပွုံႏစံႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊အဖြေႏလွေꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဖုံႏသွူ။

ဒုတိယသုတေသန

ဒုတိယသုတေသနကရိုꩻနောဝ်ꩻ အဓိကတမွေးတဝ်းနဝ်ꩻစားသွူ။သုတေသနယိုနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအဝ်ႏလဲန်းအထွူတဲင် အချက်အဗာႏဖုံႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻအွိုးမူလပထမသုတေသနသွူ။ဒုတိယသုတေသနနဝ်ꩻ ပထမမူလသုတေသနယိုမဉ်ႏတထွာနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ ယိုတဗာႏလိုႏအပ်မွေးသွူ။ဥပမာႏ လယ်ႏထွုမ်ႏထွားသမဲင်ꩻဖုံႏယို အထွာအကုဲင်ဖုံႏ အဝ်ႏအာတန်ဒျာႏရိုꩻလဲ့ ခွိုင်းနီကလိုႏအဗာႏနဝ်ꩻ ထူႏနွောင်ꩻဒျာႏနဝ်ꩻစားသွူ။သုတေသနယိုတဲ့ မဲန်လꩻအချက်အဗာႏဖုံႏတဲ့ မွေးဒျာႏတဲင် အခိန်ႏ၊အရွီးအခိုႏတလိုႏတဝ်းလဲ့ ထွုမ်ႏလꩻလꩻငါနီအဖြေႏလိုမ်ꩻသွူ။နီကလွိုက်ခါꩻကတူႏစဲန်ႏယို အလွိုအပိုႏအထွာနွောင်ꩻဆေ့ꩻရိုꩻလဲ့ အဝ်ႏလိုႏအပ်တန်သွူ။

ဒုတိယသုတေသနအကျံꩻ

ဥပမာႏအနေႏတဲင် အချက်အဗာႏဖုံႏယို သွုံꩻလွေꩻနေးတွမ်ႏသုတေသနအကျံꩻနယ်ꩻနေးစားတဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။နုဲင်းမုဲင်ꩻစားနဲးတဲင် အချက်အဗာႏဖုံႏယို စုရွမ်အွိုးလိုꩻလောင်ႏလင်ထျꩻဖုံႏသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတရန်း အီမေး၊သတင်ꩻကိုဖုံႏ၊ထွားနေးအိဉ်တာဗျူးလိုင်းလောင်းဖုံႏ၊မတ်တန်ꩻတွမ်ႏစေးလာႏဖုံႏ။ လိတ်အုတ်ကိုဖုံႏ တားလဲ့ ထွားလိတ်တွိုက်၊အွန်လိုင်းလောင်းဖုံႏ၊နဝ်ꩻထွူတဲင် လွူꩻဖတ်ထွားယင် သုတေသနသားအလင် ကဒင်ႏဒါႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏသွူ။

ထွုမ်ႏရွမ်သုတေသနအနယ်ꩻ

လယ်ႏထွုမ်ႏရွမ်သုတေသနအနယ်ꩻနောဝ်ꩻတဲ့ အရီးသွတ်ꩻ နီကဗော့ꩻရာꩻ နီမွိုးဖြားနီဖာဖြားသီးထျꩻ နီတသေထွꩻတဝ်းအခရာႏဖုံႏ အွိုးဝွေꩻသီးစိုးအကျောင်ꩻဖုံႏသွူ။ အတိဥ်ႏကျတမွေးတဝ်းလဲ့ အမဲန်ႏတရာꩻဒျာႏနေနေသွူ။ဝွေꩻသီးကကျုံႏလွဉ်ဗာႏ ခမ်းရေꩻ၊ထီရေꩻ၊ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏအရေꩻဖုံႏသွူ။ ထွားနေးလိတ်အုတ်မတ်တန်ꩻ ကိုလိုနီခေတ်အတွိုက်ꩻအခꩻလွဉ်ဒါႏ ဟံႏနယ်ႏဧရိယာႏဖုံႏသွူ။ယိုစားနဝ်ꩻ ထွုမ်ႏရွမ်စုနွောင်ꩻဒျာႏကွို့ꩻ ခေတ်အရန်းရန်းလိတ်အုတ်ကိုသွူ။ ထွားဖတ်ယင်း လိုꩻလင်ဖုံႏကဒင်ႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏတဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။ သွုံꩻအိဉ်တာနက် လယ်ႏထွုမ်ႏစုရွမ်နေး လိုင်းလောင်းဝင်ꩻကဒင်ႏဖုံႏ။လွေꩻလယ်ႏတွိုႏနေးရပ်ရာႏဒုံဆောင်ႏဖုံႏ၊လယ်ႏတွိုႏပါနေးယင်း သွို့ꩻလုဲင်းခြံတုံးဖုံႏ မာနုဲင်းယိုစားမꩻ သုတေသနတဗာႏဗာႏယို တွိုႏသꩻသွူ။

သုတေသနဒုံကိုရပ်ကို

သုတေသနတဖြာꩻယို လယ်ႏထောင်ထွားသွော့ အစွိုꩻတစွိုꩻ တားလဲ့ ရပ်ကိုဒုံကို တဒုံပေႏသွူ။အုံဗော့ꩻအုံတွိုက်ꩻနေးတဲင် ရီနေးတွမ်ႏငဝ်းရီသꩻဖော်ꩻတရာꩻနေးစားသွူ။ဥပမာႏ လမ်းကို ရီဗာႏငေါဝ်းရီနဝ်ꩻ လမ်းကိုယို လိုꩻအုံသော့နားဟွိုန်စု အဝ်ႏခွိုင်းမုဲင်ꩻဖြာꩻဟောင်း။လွူးနမ်းလွူးသက်နောဝ်ꩻ ခွုမ်မာꩻလွေꩻထာꩻမာꩻ မုဲင်ꩻစားဟောင်း။ဆို့ꩻရုဲင်ရေꩻနဲ့ ဖြေꩻစာကူႏကားထာꩻနဲ့။ ခြွိုင်းသန်ꩻရေꩻက အဝ်ႏဟဝ်လို့ဒျာႏနဲ့ဟောင်း။အမော့စတွမ်ႏငေါဝ်းရီယိုစားတဲင် နီမဲန်သေဒါႏ အချက်အဗာႏဖုံႏယို ရီရောင်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။နီငေါဝ်းရီယို အဗာႏဆာမွိုန်းတဝ်းဝွေꩻသီးမꩻလꩻသွူ။

တွက်အဗာႏလꩻသုတေသန

တွက်အဗာႏသုတေသနကရိုꩻနောဝ်ꩻ အခိန်ႏဖုံႏ၊အညာꩻအဗော့ꩻဖုံႏ၊ဂဏန်ꩻနံပါတ်ဖုံႏ၊လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻဖုံႏယို တွက်ချက်နေးစားသွူ။သုတေသနယိုနောဝ်ꩻ နီထီႏနွောင်ꩻဒျာႏ အွိုးနီအသောင်အရင်ꩻအကို ကအဝ်ႏမာꩻဒါႏသုတေသနဖုံႏကဗွိုန်ဒါႏဝင်ꩻ နုဲင်းလိုꩻမုသိပ္ပံကိုနဝ်ꩻစားသွူ။ယိုနဝ်ꩻအထိန်ꩻဖေႏတဲ့ အသောင်အရင်ꩻအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏတွမ်ႏကခွေါင်ခံႏဒါႏ သုတေသနကဗွိုန်ဝင်ꩻ လိုꩻမုသိပ္ပံအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏသွူ။ယိုနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအရန်းထိုထွို့ꩻဗူႏဒျာႏသွူ။တခြိုꩻဖုံႏ၊လိုꩻမုရေꩻဖုံႏ၊တွက်အဗာႏလꩻနေးစားဖုံႏသွူ။

ကိန်ꩻဂဏန်ꩻဒေတာ

ကိန်ꩻဂဏန်ꩻဒေတာနောဝ်ꩻ အချက်အဗာႏဒျာႏသွူ။အပြောင်ꩻလုဲင်ႏနွောင်ꩻဖေႏ အတွက်အချက်ဖုံႏတဲ့ ယိုꩻပေႏသွူ။နုဲင်းလိုꩻမုသိပ္ပံအနေႏတဲ့ သုတေသနသားတဖြာꩻ ကရီဒါႏငေါဝ်းအဖြေႏယိုနောဝ်ꩻ လိုꩻကအုံဒါႏဝေင်ꩻကိုတွမ်ႏကအုံဒါႏဝေင်ꩻထန်ႏ ဒုံကိုရပ်ကိုနောဝ်ꩻ ထီအွꩻတာႏကြောင်းစင် အကွာႏဝင်ꩻနေးမုဲင်ꩻစားဟောင်း။ နုဲင်းဝေင်ꩻကို လမ်းတွိုင်ꩻဖေႏကအွꩻဗာႏလိုမ်းလိုမ်းထီနောဝ်ꩻ ၈၆.၇%အ‌ေကြာင်းစင် သွတ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏကျိုꩻစာꩻမာꩻဖေႏသွူ။ နုဲင်းဒျာႏဖြောင်းဖြေꩻအလꩻတဲ့ ထီကြောင်းစင်တဲ့လနွောင်ꩻဒျာႏတဲင် အငိုꩻတန်ထိုငါႏဒျာႏသွူ။

လိုꩻအာသꩻဖော်ꩻတရာꩻ

အထွေထွေဖဲ့ꩻစွုမ်ႏရာꩻယို ထွာဒျာႏလယ်ႏထွုမ်ႏထွားဒျာႏသုတေသနအခရာႏမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း အီႏဒင်ႏပျꩻနယ်ချာလိုꩻအာသဖော်ꩻတရာꩻထျꩻနောဝ်ꩻ လယ်ႏထွုမ်ႏစုရွမ်ဗာႏ အချက်အဗာႏတိဉ်ႏကျသွတ်ထွူတဲင် ကွဲးဒင်ႏနယ်ပျꩻသွူ။လိုꩻမုသိပ္ပံအလꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻဝေင်ꩻတန်ကိုယို အလꩻနွောင်ꩻထီကြောင်းစင်နဝ်ꩻ တတွာမုဲင်ꩻဟောင်း။ဥပမာႏနေးတဲ့ သုတေသနတဖြာꩻ လယ်ႏထွုမ်ႏထောင်ထွားနေးစွဉ်ႏ ဝေင်ꩻတန်နဲ့ တားလဲ့ လမ်းတလမ်းငါနဲ့။ယိုနီဗာႏနောဝ်ꩻ အဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻရအီႏတွိုႏသꩻဟောင်း။

အွောန်ႏဗာႏအထွော့အချက်

အွောန်ႏဗာႏအထွော့အချက်ကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ သုတေသနသားတဖြာꩻယို ကသုတေသနဒါႏလိုꩻသီးအလောင်းယို အကျောင်ꩻတဲက်ဆဲင်ႏတွမ်ႏနမ်းပုဂ္ဂိုလ်ႏရေꩻဆဲင်ႏရာꩻ ဖေႏကပါဆေ့ꩻဗာႏ အကျောင်ꩻခရာႏဒျာႏသွူ။ဝွေꩻကအဝ်ႏဗာႏငါ ဝွေꩻသီးယွုမ်းအံႏမု၊အသꩻပါထာꩻဖုံႏ၊အတန်ႏဖိုႏဖုံႏတဲင် အွောန်ႏဗာႏနေးအထွော့သွူ။ငေါဝ်းရီနောဝ်ꩻ နီသွဉ်းသီးစီႏမီႏကိန်ꩻယို အကျိုꩻအဝ်ႏအီ စီꩻပွာꩻရေꩻအပေႏစားခွိုင်းမုဲင်ꩻဟောင်း။တဲက်ထွားလွေꩻဗာႏ အဟဝ်ဖဲ့ꩻတဲ့သင် အကုဲင်ဖဲ့ꩻတဲ့ တက်ထွားဗာႏနေနေသွူ။စီꩻပွာꩻရေꩻတဗာႏယို ရေႏရွယ်ႏလွေꩻအဟဝ်နဝ်ꩻတဲ့ အကျိုꩻအဝ်ႏအာအီတန်သွူ။

ယွုမ်းအံႏအာႏကွိုꩻမု

ယွုမ်းအံႏအာႏကွိုꩻမုယို ထွာဒျာႏ သုတေသနသီးထာꩻမာꩻခွင်ႏအကို ကအဝ်ႏဒါႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယို ကျုံႏရာꩻတွော့ꩻနွို့မာꩻ နဝ်ꩻစားဖေႏကထွာဗာႏမွိုန်း ယွုမ်းအံႏသꩻဆွော့ꩻဖေႏကလꩻနဝ်ꩻစားတဲင် စုရွမ်သွူအချက်အဗာႏဒေတာဖုံႏ၊ သုတေသနသီး တရေႏရွယ်ႏတဝ်းစွဉ်ႏလဲ့ အမဉ်ႏထွာလွဉ်တစားနဝ်ꩻ ကရေႏကဝ်ႏထွန်ႏယို ဖေႏကအဝ်ႏစွူစွူဗာႏအကျောင်ꩻနဝ်ꩻစားသွူ။

ခွေါင်ခံႏဗာႏ

ခွေါင်ခံႏဗာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ သုတေသနထာꩻမာꩻရဲန်ႏယို ကစုခြွဉ်းရွမ်ဒါႏအချက်အဗာႏဒေတာဖုံႏယို ဖေႏကထဲ့မဲန်ႏခွေါင်ခံႏဗာႏနောဝ်ꩻ တဲက်ထွားဗာႏတွမ်ႏကစုရွမ်ဒါႏ တဗာႏတွမ်ႏတဗာႏသွူ။နုဲင်းဆꩻကီဖုံႏနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။ကိဉ်းအာတဲ့ယိုစားနောဝ်ꩻ သုတေသနသားသီးအတာႏ အကျိုꩻအဝ်ႏအာအီငါႏသွူ။ဥပမာႏနေးတဲ့ မန္တလေꩻယို လိုꩻကမာꩻပွုံႏမဲန်ႏဒါႏ သွဉ်ခန်ꩻဖုံႏယို အဝ်ႏခွိုင်းမုဲင်ꩻဖြာꩻ တလာတောႏတွင်ꩻယို။

သုတေသနအနယ်ꩻတဖူꩻရော်ꩻဝင်ꩻ

သုတေသနအနယ်ꩻတဖူꩻရော်ꩻဝင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏသုတေသနသီးကသွုံꩻအခင်ႏလမ်းအထွောင်း ကစုရွမ်ဒါႏသုတေသနစီႏမီႏကိန်ꩻအချက်အဗာႏအကို ကသွုံံꩻပျုအနယ်ꩻတဖူꩻနီဗာႏနောဝ်ꩻ တွက်အဗာႏနေးတွမ်ႏသဘာႏဝကထွာလွဉ်လိုမုရေꩻအကိုဖုံႏသွူ။ထွားသွူအခေႏနေႏတဲင် အရပ်ဒေႏသယိုနဝ်ꩻ လွောက်ဖက်ရာꩻအနယ်ꩻမုဲင်ꩻ၊ယလဲင်ႏလဲင်ႏနောဝ်ꩻ အနယ်ꩻယိုနီဗာႏလိုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ထူႏသွုံꩻဗာႏအနယ်ꩻလင်တဲ့ အဝ်ႏဒျာႏသွူ။ဝွေꩻသီးအဝ်ႏယွုမ်းအံႏဒျာႏ ယိုဖုံႏကအီႏစုရွမ်ယင်းထဲင်း ဖေႏကယမ်ထဲင်းထဲင်းထွူ ဖေႏကသေနာႏယိုꩻလွေꩻတဲင် လိုမုအပွိုင်အဝွိုင်ꩻကိုကထွာဒါႏပျဿနာႏဖုံႏယို ဝွေꩻသီးထူႏသွုံꩻလွေꩻတွမ်ႏအုံဗော့နေးအနယ်ꩻတဲင် မာꩻလွေꩻသုတေသနနဝ်ꩻစားတဲင် အတွိုႏသꩻထဲ့မဲန်ႏမွေးထာꩻသွူ။

သုတေသနသားအတာႏ

သုတေသနသားနောဝ်ꩻ ကစုရွမ်ကလꩻလွဉ်ဒါႏ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယို တဗာႏတွမ်ႏတဗာႏ တဲက်ထွားဗာႏထွူတဲင် စဲစ်ဆေꩻကဲစ်ꩻဖေႏဗာႏသွူ။လိုမုရေꩻသဘာႏဝသောင်ရင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊လင်ꩻနေးကွင်ꩻတဲင် သုတေသနကလွဉ်ထွူတဲင် မွဉ်းဖျင်ထွူတွော့ꩻ ဒင်ႏပသာကီထင်ႏယင်း အစွိုꩻတစွိုꩻ(NGO)၊နုဲင်ႏတောႏအစိုႏရ၊အစွိုꩻဖုံႏတဲင် ယိုနဝ်ꩻထွာဒျာႏသုတေသနသီးအတာႏ ထာꩻမာꩻထွူတဗာႏသွူ။

အနယ်ꩻဗျူဟာ ဥပမာႏ

ယိုကိုနောဝ်ꩻထွာဒျာႏ ဥပမာႏငေါဝ်းရီပွုံႏစံႏဖုံႏသွူ။အချက်အဗာႏဖုံႏတွမ်ႏကလွိုက်အွဉ်ႏနယ်ခါꩻဒါႏ သုတေသနဒင်ႏထင်ႏအချက်ဖုံႏသွူ။ ၁။ပွိုးထမုဲင်ꩻ လိုꩻပေႏခေတ်ယိုခါနောဝ်ꩻ အထွားရောင်ငါႏဖုန်းဟောင်း။ ၂။၈၆.၇%နောဝ်ꩻ ကဒေါ့ꩻပြန်ႏလွဉ်ချာသား ကဖောႏနယ်လွေအခရာႏနောဝ်ꩻ သဘာႏဝသောင်ရင်ꩻယို အကုဲင်ပြင်ꩻထိုအာလဲန်းအကျောင်ꩻသွူ။ ၃။လိုꩻသီးကိဉ်းအာ ထာမာꩻသားနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထာꩻမာꩻတအဲန်ထဝ်းဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ ၄။စွုမ်ႏနီꩻနီꩻနောဝ်ꩻ သီဟွာႏကြောင်းစူခွိုင်းမုဲင်ꩻလဲင်ႏဟောင်း။သဖော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻစားတဲင် ကလိုႏရာꩻအဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻ သုတေသနထွူတဲင် ဒင်ႏကီထင်ႏဗာႏအရန်းရန်းသွူ။

ဝတ္တရာꩻ

ဝတ္တရာꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထာꩻထီႏထာꩻယူႏဖုံႏယို ထီႏတွမ်ႏယူႏတွမ်ႏအမဲန်ႏတရာꩻထွူတဲင် ခွေါင်ခံႏသွတ်ꩻတဗာႏဗာႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊အမျာꩻဆဲင်ႏတဲ့နောဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻဖုံႏမဲန်ႏဟောင်း၊ပဲင်ႏချာꩻလွေꩻဗာႏမဲန်ႏမဲန်ႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏဝတ္တရာꩻသွူ။ဝတ္တရာꩻကအဝ်ႏတွိုင်ꩻ ခွုမ်စံႏလွေꩻနဝ်ꩻစားမွေးတဝ်းတဲင် သုတေသနအတာႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊လိုꩻတဖြာꩻတဲ့နောဝ်ꩻ၊လိုꩻအာအမျာꩻတဲ့နောဝ်ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်ပဲင်ႏချာမဲန်ႏမဲန်ႏဗာႏ အကျိုꩻအဝ်ႏဒါႏအဖဲ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။

ခွိုက်အဗာႏဆာ

၁။သုတေသနသီးနောဝ်ꩻ လိုꩻသီးအလောင်းယို အဟဝ်တဝ်းအဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ကျိုꩻစာꩻမာꩻလွေꩻနေဟောင်း။ ၂။ကသုတေသနသားဖုံႏယို အပါခွိုင်းမုဲင်ꩻဖြာꩻဟောင်း။ မာꩻသုတေသနနောဝ်ꩻ မဉ်ႏမာꩻခွိုက်ဗာႏဆာသွူအထွူဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာသုတေသနသားသီးထွာအီခွိုက်အဗာႏအကျောင်ꩻတရာꩻသွူ။ခွိုက်အဗာႏဆာယင်း သုတေသနကပါနွို့သားဖုံႏ၊အစွိုꩻအဗူႏဖုံႏတွမ်ႏလိုꩻအာသီးအလောင်းဖုံႏသွူ။ခွိုက်အဗာႏဆာဖုံႏနောဝ်ꩻ အကျောင်ꩻမာꩻထွာအီအဝ်ႏအာတန်ဒျာႏသွူ။

အဗာႏဆာနမ်းခန္ဓာႏ

မာꩻသုတေသနယိုနောဝ်ꩻ အယိုꩻတမွေးတဝ်းနေနေတဲင် အယပ်ꩻတန်ဒျာႏသွူ။အဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏဖဲ့ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ၊အလွေꩻအသဲင်ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ၊ခင်ႏလမ်းဒေႏသဖုံႏတဲ့နောဝ်ꩻ တဗွိုန်တဝ်းဝင်ꩻတဲင် လိုꩻကမာꩻသုတေသနသားယို ဆာစဲင်ဗာႏတဲ့အဝ်ႏ၊အကုဲင်အထွာဖဲ့တဲ့နောဝ်ꩻ အမာꩻပြင်ꩻကုဲင်အီလိုꩻတဖြာꩻနဝ်ꩻစားသွူ။ဥပမာႏ သီမဉ်ႏမာꩻသုတေသနအန္တရာယ်ႏအဝွိုင်ꩻကို လိုမ်းဗိဉ်ႏရေꩻမဉ်ႏတပါတဝ်းနောဝ်ꩻ သုတေသနသားတွမ်ႏအစွိုꩻကပါနွို့သော့ꩻသားယို လꩻဗာႏအကဲင်ဆာဖုံႏသွူ။

အဗာႏဆာနမ်းအန္တရာယ်ႏဖေႏကဆေ့ꩻ

လယ်ႏထွုမ်ႏထွားသတင်ꩻအချက်အဗာႏကလꩻနွောင်ꩻဒါႏ ဧရိယာႏဟံႏနယ်ႏကလိုမ်းဗိဉ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻကို သျုတ်သျက်ကညာꩻခင်ႏလမ်းတဲ့သင်၊တွမ်ႏစူခွုမ်သားတအဝ်ႏတဝ်းအခင်ႏလမ်းဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻထွုမ်ႏထွားယင်းသွော့ အကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻ တဖူꩻအခေႏနေႏတွမ်ႏရာႏသီႏဉတုအခေႏနေႏ နီကမာꩻသုတေသနအခင်ႏလမ်းဒေႏသအကို အလွေꩻအသဲင်ꩻအဆင်ႏယံပြေႏတာႏသွူ။

အဗာႏဆာလိုꩻမုရေꩻ

သုတေသနထွာနွောင်ꩻဒါႏပျဿနာႏအခရာႏနောဝ်ꩻတဲ့ သွုပ်ဒေါ့ꩻရီလို့ဝင်ꩻအကို တွမ်ႏလိုꩻသီးအခါႏဖုံႏ၊နားဟွိုန်စုအခါႏဖုံႏ၊အစွိုꩻအခါႏဖုံႏယို ထွာထိုꩻအရော့ꩻတဝ်းတစွိုးတမျိုꩻတွမ်ႏသဖော်ꩻတရာꩻဖြယ်လို့ဝင်ꩻ ဗွိုန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻတဲင် အဗာႏဆာထိုꩻလိုꩻမုရေꩻနဝ်ꩻသွူ။ဥပမာႏ သီမဉ်ႏထွုမ်ႏလယ်ႏထွားနီလိုꩻသီးကဖေႏဒါႏမဲတွမ်ႏအစွိုꩻတစွိုꩻမဲပွယ်ꩻယို ဝွေꩻသီးဖေႏနုဲင်းမုဲင်ꩻစားဟောင်းကရိုꩻနဝ်ꩻ တနွိုင်လို့ဝင်ꩻ၊ရိမ်လို့ဝင်ꩻတဲင် သလျားဒေါသထာꩻဖုံႏ ထွာလွဉ်တဲင် တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ တစွိုꩻတွမ်ႏတစွိုꩻခဝ်းဒွုမ်ဝင်ꩻတဲင် အဗာႏဆာတေားလိုꩻမုရေꩻဖဲ့ဖုံႏသွူ။

အခွိုင်းဆာဥပဒေႏဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ

အခွိုင်းဗာႏဆာတရာꩻဥပဒေႏဖဲ့ကရိုꩻနဝ်ꩻ ကထွာလွဉ်ဗာႏပျဿနာႏနဝ်ꩻတဲ့ ရဲꩻတွမ်ႏဆွုံꩻဖျတ်တရာꩻသားသွူ။ဥပမာႏတဲ့ ကသုတေသနဒါႏဧရိယာႏအကို အစိုႏရတဖေႏတဝ်းအခွင်ꩻလိုꩻဖုံႏလွေꩻလယ်ႏထာꩻဖုံႏ၊လယ်ႏထွားထာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ တွမ်ႏတရာꩻဥပဒေႏအလꩻ လွိုဆန်ထိုꩻနဝ်ꩻစားတဲ့ပါ၊ငမ်းထွာအန္တရာယ်ႏတစွိုးတဲင် နေးတွမ်ႏနမ်းပဲင်ႏအာႏဏာႏတွော့ꩻ မာꩻလတဝ်းသွူ။

အခွိုင်းဆာသꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ

အခွိုင်းဆာသꩻဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻထွာဒျာႏ လိုꩻတဖြာꩻတရိုꩻတောဝ်း နီမဉ်ႏရီဝွေꩻသီးနောဝ်ꩻ အမဉ်ႏဖောႏနယ်အလွိုးတဲ့နဝ်ꩻ၊ငဝ်းအဖြေႏတဲ့နဝ်ꩻ ပွုံႏမဲန်ႏတမွေးဒွုမ်အခေႏနေႏနဝ်ꩻ နီသုတေသနထာꩻယို အဗာႏဆာလဲန်းသွူ သꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ဥပမာႏတဲ့ သုတေသနသားသီးငေါဝ်းရီနောဝ်ꩻ အမာꩻသꩻပေႏအီလိုꩻဖုံႏ၊အမာꩻတငွို့အီလိုꩻဖုံႏ၊မာꩻဝင်ꩻသꩻအီဝင်ꩻဖုံႏတွမ်ႏအမာꩻထိုꩻမားအီဝင်ꩻထာꩻယွုမ်းအံႏမုဖုံႏယို ထွာဒျာႏ အခွိုင်းဆာသꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻနဝ်ꩻစားသွူ။

အခွိုင်းဆာသꩻဖေႏကဆေ့ꩻ

နီတမောင်ꩻတဝ်းအစွိုꩻသားအကို မဉ်ႏရီလွဉ်ငေါဝ်းရီဖုံႏယို ခါးလားကအီႏလွေꩻရီနောဝ်ꩻ အတန်အကိုအနေႏ တဖြာꩻဖြာꩻနောဝ်ꩻ ပျဿနာႏအဝ်ႏနဲ့အဝ်ႏတဝ်းနဲ့ မာꩻသေသေဗာႏသွူ။ဖေႏအကျံႏဥာဏ်ႏသားတွမ်ႏသုတေသနသားသီးယို အခွဲအကျုံႏအဝ်ႏလိုႏပုဂ္ဂိုလ်ႏနဝ်ꩻအလောင်း မဉ်ႏရီရောင်နဝ်ꩻ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယိုကားကအဝ်ႏနွို့ပါငီꩻသော့ꩻသွော့။ သျင်ꩻစဲင်းနယ်သွော့ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏကားကအဝ်ႏ ငေါဝ်းရီငေါဝ်းဖြေႏပွုံႏစံႏဖုံႏယို မာꩻသေႏချာႏထွူမꩻ ကွဲသုတေသနဗာႏသွူ။

သုတေသနဝတ္တရာꩻဆဲင်ႏရာꩻအင်္ဂါႏဖုံႏ

၁။အထွာထွိုက်နုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း ခါးလားလိုꩻတဖြာꩻကခွင်ꩻဒါႏကအီႏနွို့မာꩻသုတေသနနောဝ်ꩻ။ ၂။သုတေသနယိုထွာဒျာႏယွုမ်းအံႏမုဖဲ့ဆဲင်ႏရာꩻအဝ်ႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ကနွို့ပါသားပါꩻမုဲင်ꩻသေဟောင်း အခရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻ။ ၃။ပွိုးထမုဲင်ꩻ ထူႏခါꩻသွမ်ꩻခါꩻအချက်အဗာႏတွမ်ႏဒင်ႏထင်ႏဗာႏသုတေသနအချက်ဖုံႏယို အရေꩻကီꩻငါႏဟောင်း။ အဗာႏဆာကိဉ်းအာနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအွိုးနဝ်ꩻအကိုလိုꩻမုဝတ္တရာꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻထာꩻယူႏထာꩻထီႏသုတေသနယို ကပါနောဝ်ꩻ သွဉ်ထူႏသွင်ꩻခွင်ꩻဖေႏပွုံႏစံႏ၊ယွုမ်းအံႏမုဖဲ့ꩻတွမ်ႏနမ်းရေꩻနမ်းတာႏဖေႏကဗိဉ်ႏဖုံႏတာႏသွူ။

ခွင်ꩻဖေႏသော့ꩻလွိုးအငုဲင်ꩻ

ခွင်ꩻဖေႏသော့ꩻလွိုးအငုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ တွမ်ႏတွမ်ထူႏထွာနွောင်ꩻရာꩻနီဖဲ့ꩻနီခဝ် အချက်အဗာႏဖုံႏသွူ။ယိုကိုနောဝ်ꩻ ကဖေႏလွဉ်ချာတာႏဝွန်ႏအဝ်ႏသားကပါနွို့သုတေသနသားဖုံႏ အဝ်ႏပျနယ်သျင်ꩻနယ်နဝ်ꩻစားသွူ။အဗွိုန်နုဲင်းပွုံႏအလွိုးနဝ်ꩻစားသွူ။ ဖြွောင်ႏဖြွောင်ႏဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏသုတေသနနိဂုံးတပုဒ်။ အထွာနွောင်ꩻဒါႏအန္တရာယ်ႏအဗာႏဆာဒါႏဖုံႏတွမ်ႏသုတေသနအတာႏအကျိုꩻအဝ်ႏအီထွာနွောင်ꩻတာႏဖုံႏသွူ။ မဲန်ထွာမုဲင်ꩻထွာတဲ့ သုတေသနသီးနောဝ်ꩻ ထူႏခါꩻဗာႏမတ်စု၊ဆွမ်ꩻခါꩻဗာႏအငဝ်းတွမ်ႏဓာတ်ပွုံႏဖုံႏသွူ။ အခိန်ႏတရွေꩻတဝ်းသုတေသနအစွိုꩻနွို့သားနောဝ်ꩻ တဲမ်းထွို့ꩻနွောင်ꩻအခိန်ႏဖုံႏ။ သုတေသနအစွိုꩻပါသား ဖြေႏစေချာဗာႏတဝ်းငေါဝ်းရီဖုံႏသွူ။

သတင်ꩻအချက်အဗာႏဖေႏခွင်ꩻ

သုတေသနသားတဖြာꩻနောဝ်ꩻ တွမ်ႏငဝ်းတဲ့နဝ်ꩻ၊တဲမ်းနေးတွမ်ႏလိတ်တဲ့နဝ်ꩻ မာꩻနွောင်ꩻဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသတင်ꩻအခွင်ꩻသွူ။အစွိုꩻနွို့သားတဖြာꩻဖေႏထွူသွူသတင်ꩻဖုံႏအကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻ သုတေသနတဲ့ အကျိုꩻဟဝ်တွမ်ႏအကျိုꩻဟဝ်တဝ်းယိုနီဗာႏ အထွာနွောင်ꩻလွဉ်သွူ။မဉ်ႏထွာလွဉ်သွူယိုစားနဝ်ꩻ ဖေႏထင်ႏကီဒင်ႏထင်ႏကီယင်းအရန်းရန်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာသတင်ꩻအချက်အဗာႏဖေႏခွင်ꩻလꩻနဝ်ꩻစားသွူ။ကိဉ်းအာအာတဲ့ သုတေသနသားနဝ်ꩻ ခါးလားကမာꩻစသုတေသနနဝ်ꩻကာႏ ငေါဝ်းရီအတာႏနဝ်ꩻအဝ်ႏရီလဲန်းဒျာႏရင်ꩻသွူ။ကွပ်နဝ်ꩻမ သုတေသနအစွိုꩻနွို့သားဖုံႏ တဲမ်းထွို့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသုတေသနထာꩻမာꩻရဲန်ႏဖုံႏတွမ်ႏမာꩻပဲင်ႏခွင်ꩻဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏဒျာႏသွူ။

ယွုမ်းအံႏသဆွော့ꩻမု

ယွုမ်းအံႏသဆွော့ꩻမုကရိုꩻနောဝ်ꩻ သတင်ꩻအချက်အဗာႏအကျောင်ꩻခရာႏကပါဒါႏကားကအဝ်ႏယိုနောဝ်ꩻတဲ့ လိုꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏတရိုꩻတဝ်း၊အဲန်တာနက်တရိုꩻတဝ်း၊တွမ်ႏလိုꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏလိုꩻအလင်ဖုံႏ သုတေသနအစွိုꩻယို ဖန်းဖြယ်ဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏတဝ်းသွူ။တဒေါ့နယ်ဗာႏတဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻစားက အချက်အဗာႏအကို ဝွေꩻသီးမိဉ်ꩻ၊ပွုံႏဖုံႏတွမ်ႏအလင်ကဖောႏနယ်ဒါႏ အပေႏစားကိစ္စဖုံႏယိုသွူ။ယွုမ်းအံႏသဆွော့မုယို သေဒျာႏကွို့ꩻသုတေသနသားသီးအစွိုꩻခြာဖုံႏလိုမ်ꩻသွူ။

စွို့ꩻစွဉ်ႏရိုꩻသာꩻမု

သုတေသနထာꩻမာꩻယို ကထွုမ်ႏရွမ်ဒါႏအကျောင်ꩻခရာႏအစွိုꩻဖုံနောဝ်ꩻ ဒင်ႏထင်ႏနယ်မဉ်ႏတတိဉ်ႏကျထဲ့မဲန်ႏတဝ်းအချက်အဗာႏနောဝ်ꩻ သုတေသနထွာနွောင်ꩻဒါႏအဆွုံꩻအဖျတ်အနုတ်အဟဝ်တဝ်းအဖဲ့ꩻတဲင် အစွိုꩻအာအတာႏနဝ်ꩻ အကျိုꩻအဲန်ထဝ်းအီသွူ။ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ အရေꩻကီꩻသွတ်နဝ်ꩻ တွမ်ထူႏအငဝ်းဖုံႏမတ်တန်ꩻဖုံႏ၊အချက်အဗာႏဖုံႏယို စွို့ꩻစွဉ်ႏမဲန်ႏဗာႏ၊ကထွုမ်းဒါႏအချက်နမ်းခြောင်တင်တဲ့နဝ်ꩻ၊ကတဲမ်းဖေႏချာဒါႏအစွိုꩻတစွိုꩻတာႏ သုတေသနအချက်ဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ မဲန်ႏဗာႏအမဲန်ႏတရာꩻအမော့အစသွူ။စွို့ꩻစွဉ်ႏရိုꩻသာမုကရိုယိုနဝ်ꩻ သုတေသနသားတဖြာꩻ အခေႏခံႏဗာႏတွမ်ႏအထွာနွောင်ꩻဒါႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယိုတဲမ်းဗာႏတဲင် အွောန်ႏထွော့ဗာႏနေးတွမ်ႏသုတေသနဖုံႏသွူ။

မာꩻဗာႏအဗိဉ်ႏအဗꩻ

သုတေသနသားတဖြာꩻနဝ်ꩻ မာꩻသေႏခေါင်းသေႏချာႏဗာႏ သုတေသနအစွိုꩻဖုံႏအတာႏယို ဖောႏနယ်အွဉ်ႏနယ်ဗာႏတဝ်း လိုꩻလင်တဖြာꩻဖြာꩻသွူ။ဥပမာႏအနေႏနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻစားဟောင်းတဲ့ သုတေသနသားသီးအချင်ꩻချင်ꩻ နမ်းရေꩻနမ်းတာႏတဲ့နဝ်ꩻ၊အစွိုꩻယဟန်ႏထာꩻမာꩻရဲန်ႏတဲ့နဝ်ꩻ မာꩻဗာႏအဗိဉ်ႏအဗꩻတဲ့အဝ်ႏသွူ။ ၁။ယွုမ်းအံႏမုကရိုꩻယို။ ၂။မာꩻခွင်ꩻအွောႏန်ႏထွော့လွေꩻ နမ်းထာꩻမာꩻ။ ၃။စွို့ꩻစွဉ်ႏရိုꩻသာꩻဗာႏ။ ၄။နမ်းကမာꩻသုတေသနတွမ်ႏအစွိုꩻသတင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏယို ဒေါ့ꩻလွင်ꩻလောလယ်ထာꩻ မာꩻဗာႏတဝ်းသွူ။

သုတေသနအစွိုꩻနွို့သားဖန်ဆင်ꩻခွင်ꩻ

ဖန်ဆင်ꩻခွင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ခါးလားကနွို့မာꩻငီꩻဝင်ꩻနောဝ်ꩻ သုတေသနထာꩻမာꩻရဲန်ႏဖုံႏယို နီမဲန်မာꩻပွုံႏစံꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊နီမဲန်ထေအချက်အဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻစားဖုံႏဟောင်းသွူ။ သုတေသနကပါဒါႏ ဖြေႏသျင်ꩻအီအတာႏ ကထွာဒါႏငေါဝ်းရီငေါဝ်းဖြေႏနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏသုတေသနထာꩻမာꩻရဲန်ႏရေႏရွယ်ႏချက်ဖုံႏသွူ။အကျိုꩻအီႏဆွိုက်ငါ အထွာနွောင်ꩻဒါႏ အစွိုꩻသားတွမ်ႏသောင်ရင်ꩻသားအစွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဖန်းဖြယ်ချာငါဝင်ꩻတာႏ ဖန်ဆင်ꩻခွင်ꩻဗာႏ နမ်းအတာႏငဝ်းရီတွမ်ႏအဖြေႏပြန်ႏဖုံႏသွူ။ နမ်းရေꩻနမ်းတာႏပညာႏရေꩻနဝ်ꩻတဲ့ အစဲင်းစဲ့တဗာႏတဲ့ ဖေႏကထွꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ သွဉ်ထူႏဒါႏခါꩻဗာႏသွူ။သုတေသနအစွို့ꩻသားဖန်ဆင်ꩻခွင်ꩻရေꩻဖုံႏယို အဗွေဗိတ်တဗာႏတဲ့ မာꩻခွင်ꩻလꩻဒျာႏသွူ။

သုတေသနဒီမိုကရေ

သုတေသနသားတဖြာꩻ မာꩻသုတေသနဒုံပေႏပေႏ ကအဝ်ႏဒါႏအရပ်နဝ်ꩻသွူ။ဝွေꩻသုတေသနလွေꩻ လိုꩻသီးထာꩻထီႏထာꩻယူႏတွမ်ႏထာꩻစွေး ဒီမိုကရေစီအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏသွူ။လယ်ႏရီနေး အစွိုꩻလဲ့သင်၊တဖြာꩻလဲ့သင် မာꩻနဝ်ꩻစားသွူ။ဝွေꩻသီးကထွိုင်ႏရီနဝ်စားတွော့ ကထွာဒါႏဖြားဒုံလိုꩻတန်နဝ်ꩻ သꩻထာꩻနန်းထွာအီတေားတဲင် ပျောႏသွင်ႏတဝ်းဒွုမ်သွူ။ကဖြေႏလွဉ်ဒါႏ အကျောင်ꩻခရာႏတွမ်ႏအထွာအကုဲင်ဖုံႏသွူ။ယိုကိုကမဲန်ရိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ နီကလင်ꩻမာꩻဒါႏသုတေသနယို ထွို့ꩻနေးဗာႏအစီႏစဲန်ႏတဲင် မာꩻထွိုက်လꩻ၊လꩻတဝ်းတဲ့အဝ်ႏတဲင်တွော့ꩻ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ အဗာႏဆာတေားဝင်ꩻ လိုꩻအစွိုꩻဖုံႏတဲ့အဝ်ႏ၊အဗူႏဖုံႏတဲ့အဝ်ႏသွူ။နုဲင်းဒျာႏကသာတေသနဒီမိုကရေစီယိုနောဝ်ꩻ ဒုံသားအတာႏအဗာႏဆာတေား ရပ်သားဖုံႏ၊အစွိုꩻဒုံကိုဆောင်ႏကိုဖုံႏ၊ထွာအီတေားဝင်ꩻသꩻထာꩻနန်းဖုံႏ ယိုစားနဝ်ꩻ ထွာအီအန္တရာယ်ႏသွူ။

လိုꩻကျင်ꩻဝွတ်တွမ်ႏသုတေသနယီးနယ်တဖူꩻ

နေးတွမ်ႏဖေꩻကင်ꩻကင်ꩻတဲင် မာꩻပေႏပေႏမာꩻသတိꩻအဝ်ႏအဝ်ႏ အဗာႏဆာဒါႏလိုꩻသီးဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအနယ်တဖူꩻဒျာႏသွူ။ယူႏစဉ်ꩻစာꩻထွူလိုꩻကျင်ꩻဝွတ်ယိုအကျောင်ꩻခရာႏတဲင် သုတေသနထာꩻမာꩻရဲန်ႏတဗာႏလိုမ်းတွမ်ႏစီႏမံႏကိန်ꩻဖုံႏယို လွောက်ꩻတွမ်ႏလိုꩻကျင်ꩻဝွတ်တွော့ꩻ မော့စအီသွော့။ အွဉ်ႏရေꩻရိုႏသေႏသွော့ ကလိုႏအပ်ချက်ဖုံႏတွမ်ႏကလꩻနွောင်ꩻဒါႏအချက်အဗာႏဖုံႏ အွိုးအစွိုꩻအဗူႏအတွက်အဗာႏဖုံႏအကျောင်ꩻ။ နီကမာꩻသုတေသနယို နီခံးစာꩻဗာႏသွူဒျာႏ အဗာႏဆာလိုꩻလင်တဲ့နဝ်ꩻ၊တဖြာꩻဖြာꩻတဲ့နဝ်ꩻ မာꩻသွုပ်မွိုန်းဒွုမ်တဲင် အုံယွုတ်ထိုꩻခန်းသွော့။ သီသုတေသနအကို စွို့ꩻစွဉ်ႏရိုꩻသာꩻသွော့တသေႏသေႏ။

တွမ်ထူႏအချက်အဗာႏဖုံႏ

အိုကိုမ်တွိုင်ႏပင်ႏသွော့ ငေါဝ်းရီဖုံႏယိုနေား။ အထွူလဲန်းဒါႏအတိတ်အကို သီတွမ်ထူႏဖိုထွူလဲန်းအချက်အဗာႏနေးမုဲင်ꩻစား။ ကတွမ်ထူႏဒါႏအချက်အဗာႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဗွိုန်လို့ဝင်ꩻနဲ့၊ဗွိုန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻဖုံႏနဲ့။တွမ်ထူႏအချက်ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ကိဉ်းအာထွာဒျာႏစုရွမ်အချက်အဗာႏအတာႏ ခွုမ်စံႏအီတခြိုꩻဖုံႏယို တဗာႏဗာႏတစွိုးစွိုး အတွက်အဗာႏ၊တဲက်ထွားအီလိုꩻမုရေꩻသုတေသနအစွန်ꩻအထီဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏပါဒျာႏသွူ။တွမ်ထူႏအချက်အဗာႏသားတဖြာꩻယို မာꩻထွိုက်သင်ꩻဗာႏနဝ်ꩻ ကအီႏရီငဝ်းရီတရာꩻခံႏပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏအတာႏတဲင် ထွို့ꩻဗူႏတဲမ်းခါꩻဗာႏငဝ်းရီဖုံႏတွမ်ႏအဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏ၊အဖြေႏအရီဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

အွောန်ႏထွော့လွေꩻအချက်အဗာႏ

တွမ်ထူႏအချက်အဗာႏသားဖုံႏယို ကအီႏအွောန်ႏထွော့အီအချက်အဗာႏတာႏနဝ်ꩻ တဲက်ထွားနွောင်ꩻဒျာႏ နုဲင်ႏယိုကရိုနောဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻဟောင်းတဲင် ကတွမ်ထူႏဒါႏအခိန်ႏ လိုꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏအဖြာꩻမုဲင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ ကဖြေႏဒါႏအဖြေႏဖုံႏယို ဝွေꩻသီးထာꩻယူႏထာꩻစွေးဖုံႏ၊ယွုမ်းအံႏမုအဝ်ႏဖုံႏ၊အခွဲအကျုံႏနမ်းမော့ꩻဖုံႏတွမ်ႏဝွေꩻသီးအခေႏခံႏကလꩻဒါႏအချက်အဗာႏဖုံႏ အဗွိုန်နုဲင်း အသက်ဖုံႏ၊ခိုမူႏဖုံႏ၊ခင်ႏလမ်းလွူးဖွာꩻဇာႏတိဖုံႏသွူ။ယိုစားနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏတွမ်ထူႏလိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊တွမ်ႏနီကသုတေသနလွေꩻဒါႏ ထာꩻမာꩻဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ အထဲ့မဲန်ႏသွတ်ꩻအချက်အဗာႏနဝ်ꩻ အွောန်ႏထွော့နေးနဝ်ꩻစားသွူ။

တွမ်ထူႏသုတေသန

တွမ်ထူႏသုတေသနယိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏသုတေသနသားသီးစွဲးကိုအဗွေအဝ်ႏထွူတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻယဟန်ႏကူႏညီႏစွဲးကိုတပါတဝ်းသွူ။ထွို့ꩻဗူႏလွေꩻငေါဝ်းရီငေါဝ်းဖြေႏယိုနဝ်ꩻ တွမ်ထူႏသုတေသနသားတဖြာꩻယို ရီလဲန်ခွိုန်လဲန်းငဝ်းရီဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းသော့ꩻစေးလာႏကိုဖုံႏ၊ဆွမ်ꩻခါꩻနေးအငဝ်းဖုံႏတွမ်ႏကဖြေႏပြန်ႏချာဒါႏ လိုꩻဖုံႏသွူ။နမ်းတွမ်ႏနမ်းဖျင်ဆင်ချာငဝ်းရီနောဝ်ꩻတဲ့ နီကမာꩻခါꩻ၊တဲမ်းခါꩻဒါႏငဝ်းရီဖုံႏယို ဖေႏလွေꩻနီကအီႏသုတေသနဒါႏနဝ်ꩻစားဖုံႏတဲင် ဝွေꩻသီးလွူꩻဖတ်ချာ၊ထွားချာဒျာႏ၊အဖြေႏတဲ့တဲမ်းချာဒျာႏ ဝွေꩻသီးနမ်းတွမ်ႏနမ်းမာꩻချာသွူ။

တယ်ႏဆို့ꩻထွို့ꩻဗူႏငေါဝ်းရီ

တယ်ႏဆို့ꩻထွို့ꩻဗူႏငဝ်းရီတဗာႏယိုနောဝ်ꩻ ကပါနွို့သော့ꩻတဲ့ သုတေသနသားတဖြာꩻရီလွေꩻ ကမာꩻဒါႏသုတေသနငဝ်းရီဖုံႏတွမ်ႏကဆွမ်ꩻခါꩻဒါႏငဝ်းရီအဖြေႏဖုံႏသွူ။သုတေသနသားဖုံႏကပါနွို့သော့ဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ ရီဗွိုန်ဗာႏလို့ဝင်ꩻငဝ်းရီဖုံႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ ငဝ်းရီဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻယို ဖျင်ဆင်ဖေႏသားမာꩻထွူလဲန်းနဝ်ꩻ ကအီႏရီသားဖုံႏအတာႏတဲ့ မာꩻနယ်အွဉ်ႏနယ်ဖေႏတဖူꩻတဲင် အဆင်ႏပြေႏငါႏနဝ်ꩻသွူ။ကွပ်နဝ်ꩻမ ငဝ်းရီတဗာႏစီႏယို ထွို့ꩻဗူႏတယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻနေး စနစ်မဲန်ႏမဲန်ႏတဲင် ထွာအီငါႏသုတေသနသားသီးအတာႏ ယွုမ်းအံႏအာႏကွိုꩻခရာႏသွူ။

နမ်းယမ်းတဲမ်းထံချာငဝ်းရီ

နမ်းတွမ်ႏနမ်းယမ်းတဲမ်းထံချာငဝ်းရီနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏငဝ်းရီစာႏရင်ꩻတဗာႏဒျာႏသွူ။ယိုနဝ်ꩻကပါနွို့သုတေသနသားသီးနမ်းတွမ်ႏနမ်းတဖြာꩻစီႏ ထေထန်ႏချာငဝ်းရီဒျာႏသွူ။ယိုနဝ်ꩻတဲ့ အထွာနွောင်ꩻဒျာႏတွမ်ႏလိတ်စေးလာႏ တားလဲ့ အွန်လိုင်းလောင်းနေးဖုံႏသွူ။ယိုနဝ်ꩻထွာဒျာႏဝွေꩻသီးတွမ်ႏဝွေꩻသီးထေထန်ႏချာပွုံႏစံႏတာႏဖုံႏဒျာႏတဲင် တယ်ႏဆို့ꩻထွို့ꩻဗူႏလွေꩻတဲ့ ယိုꩻယာꩻသျင်ꩻပေႏသွူ။

အဲန်တာဗျူးငဝ်းဒေါ့ꩻရီ

အဲန်တာဗျူးငဝ်းရီယိုနဝ်ꩻ ရီဗာႏဒျာႏနေးတွမ်ႏအပေ့ꩻငဝ်းရီကိဉ်းအာသွူ။အွောန်ႏထွော့ခါꩻနေးဒျာႏအတွက်အဗာႏဖုံႏတွမ်ႏအထွာနွောင်ꩻငဝ်းအဖြေႏဖုံႏသွူ။ကဖြေႏသားနဝ်ꩻ ဟော်ꩻထွူလိတ်ငဝ်းရီထွူတဲင်အထွာနွောင်ꩻသွတ်ꩻအဖြေႏယို နမ်းတွမ်ႏနမ်းတဲမ်းချာဗာႏအဖြေႏသွူ။ယိုစားဗွေစွုမ်ႏထွူနဝ်ꩻ အဲန်တာဗျူးငဝ်းဒေါ့ꩻရီထွူတဲင် အသေႏချာႏသွတ်ꩻကထွာဒါႏအဖြေႏမဲန်းယို စဲစ်ဆေꩻကဲစ်ဖျင်ထွူတဲင် ပသာနယ်ဗာႏအရန်းရန်းဖုံႏသွူ။

မာꩻတွမ်ထူႏရေꩻယိုအရေꩻတန်တွာမုဲင်ꩻ

တွမ်ထူႏအချက်အဗာႏဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ထွာအသွုံꩻထဲ့မဲန်ႏအီငါႏလꩻအချက်အဗာႏတိဉႏကျဖုံႏတွမ်ႏယွုမ်းအံႏမုယိုလဲ့ သဆွော့ꩻဗာႏ၊အကျောင်ꩻတွမ်ႏအကျိုꩻလဲ့ ညီႏတတွာလို့ဝင်ꩻဖုံႏ ကွပ်အကျောင်ꩻခရာႏယိုစားတဲင်တွော့ꩻ လꩻနွောင်ꩻအီလိုꩻအဖြာꩻပိဉ်တဖြာꩻစီႏအတွက်အဗာႏဖုံႏသွူ။ပွိုးထမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ယွုမ်းအံႏသဆွော့ꩻလꩻထွူတဲင် အမွိုင်သွတ်ꩻတဗာႏတဲ့လꩻလွေꩻတွမ်ႏယိုꩻယိုꩻပေႏသွူ။ဥပမာႏနေးတဲ့ ဆရာႏတဖြာꩻနဝ်ꩻ မဲန်သေကျောင်ꩻသားအခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻ ရီနေးတဖြာꩻလဲ့သင်၊အစွိုꩻနေးလဲ့သင် ဖေႏနေးငဝ်းရီနဝ်ꩻ အမွိုင်သွတ်ꩻယို လꩻချာဗာႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏသွူ။

စာႏရင်ꩻထာꩻလွုက်ႏ

စာႏရင်ꩻထာꩻလွုက်ႏယိုနဝ်ꩻတဲ့ ထွာဒျာႏတွမ်ႏထူအချက်အဗာႏဖုံႏဒျာႏသွူ။ကတွမ်ထူႏယိုစားလဲ့ ဆွမ်ꩻခါꩻနေးအငဝ်းအချက်အဗာႏဖုံႏ၊မတ်တန်တဲမ်းမုဲင်နေးအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏတဲင် လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ မာꩻနေးယူနစ်နေး အယိုꩻပေႏသွူ။ကိဉ်းအာကမာꩻလွေꩻနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ ဟံႏနယ်ႏ၊ခမ်းတခမ်း၊ခမ်းထီးနဝ်ꩻအကို ကအဝ်ႏအုံသော့ꩻဒါႏ လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻသီး စာႏရင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

သမဲင်ꩻရေꩻရာႏ

ကတွမ်ထူႏစာႏရင်ꩻထာꩻလွုက်ႏယိုစားနဝ်ꩻ ညဆွာꩻလဲန်း နေင်ႏပေါင်ꩻရျာꩻရေင်နေးလဲန်းသွူ။ကွဲးတွော့နုဲင်းဒျာႏစာႏရင်ꩻအကိုနဝ်ꩻ ပါဒျာႏကွို့လိုꩻယဟန်ႏပေႏလိုမ်ꩻသွူ။ဥပမာႏ စဲ့ꩻသားဖုံႏ၊လိုꩻခိုဖုံႏ၊လိုꩻဇာႏတိနဝ်ꩻကိုဖုံႏသွူ။ခေတ်ဟန်ႏသနီꩻတဲ့ ခွယ်ꩻဒွုမ်လိုꩻအမျိုꩻတဲင် ကျိုꩻစာꩻစုရွမ်အချက်အဗာႏဖုံႏ ခမ်းထီနဝ်ꩻအကို ကအဝ်ႏအုံသော့ꩻဒါႏလိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻ၊ နားဟွိုန်စုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ခမ်းထီတွိုင်ꩻတဲ့ ထွို့ꩻလွေꩻနေးစွဉ်ႏအစီႏအစဲန်ႏနေးတဲင် လိုꩻခမ်းသားမွိုးဖာသီးအတာႏ ခြွိုင်းသန်ꩻရေꩻ၊စီꩻပွာꩻရေꩻ၊ပညာႏရေꩻဖုံႏယိုကားကအဝ်ႏယို အဝ်ႏတွမ်ထူႏနေးအချက်အဗာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

ခမ်းထီဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻထာꩻမာꩻစွိုꩻသား

ထာꩻမာꩻသားကရေႏမိုႏလွေꩻနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏခမ်းထီဟံႏအကို ကအဝ်ႏအုံသော့ꩻဒါႏလိုꩻဖုံႏကားကအဝ်ႏ ဖေႏကမာꩻနွောင်ꩻထာꩻမာꩻဖုံႏ၊ထာꩻမာꩻအဲန်ထဝ်း ဖေႏကထွာဗာႏမွိုန်းတဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။၂၀၁၅တွမ်ထူႏစာႏရင်ꩻအလꩻနဝ်ꩻ ကမာꩻသုတေသနထာꩻမာꩻသားအလောင်းယို ပွိုင်းဝွို့ꩻထာꩻမာꩻသားဖုံႏယို ကမာꩻဗာႏသားနဝ်ꩻ အချက်အဗာႏတဲ့ လꩻလွေꩻအတိဉ်ႏထဲ့မဲန်ႏတဲင် ထာꩻမာꩻအဝ်ႏတဝ်းသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာတန်ဒျာႏသွူ(မန်းခမ်းကိုဒျာႏ)သွူ။ဝွေꩻသီးကမာꩻလွေꩻသုတေသနနဝ်ꩻ ကတူႏစဲန်ႏယိုဝွေꩻသီးဒို့ခါꩻတဲင် ထာꩻမာꩻအဝ်ႏသား၊အဝ်ႏတဝ်းသားလိုꩻခိုလိုꩻမူႏဖုံႏ၊ခြွိုင်းသန်ꩻရေꩻဖုံႏတွမ်ႏလိုꩻရွယ်ႏလွောက်ꩻ ထာꩻမာꩻသားဖုံႏသွူ။ဝွေꩻသီးလယ်ႏရီလိုꩻ အဖြာꩻပေါင်ꩻအာတန်ဒျာႏသွူ။ထာꩻမာꩻခွင်ႏကိုသားတဲ့ ရီခေါခေါဒျာႏ၊လမ်းပါႏကိုတဲ့ ရီဒျာႏခေါခေါ၊အခန်ꩻအပဲင်ꩻ ပငါပရာꩻဖုံႏဒျာႏတဲင် အဗော့ꩻသွတ်ꩻအဖြေႏတဲ့ အဝ်ႏလꩻမဲန်ႏဒျာႏသွူ။ကမာꩻဗာႏယိုစားတဲင် တဖဲ့ꩻတခဝ်စွဲးကိုထာꩻမာꩻဖုံႏဒျာႏသွူ။

၂၀၁၄မန်းခမ်းတွမ်ထူႏလိုꩻစာႏရင်ꩻ

၂၀၁၄အကို မန်းခမ်းလိုꩻစာႏရင်ꩻယို ခမ်းထီတန်အရန်းအနေႏ အဝ်ႏတွမ်ထူႏနုဲင်းနုဲင်းစဝင်ꩻ လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻစာႏရင်ꩻဖုံႏသွူ။ကလယ်ႏစုရွမ်စာႏရင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏယို ခမ်းထီဟံႏနယ်ႏလိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻ၊ဝေင်ꩻနယ်ႏအရန်း၊အွိုင်ႏ၊ဒုံသားအရန်း အစဲန်ႏတွိုင်ꩻ တဗွိုန်ပီတဝ်းလို့ဝင်ꩻ လွူးဖွာꩻမွူးနီꩻဖုံႏ၊အသီထိုꩻဖုံႏ၊ထာꩻမာꩻသားဖုံႏ၊ယွုမ်းအံႏဘာႏသာႏဖုံႏ၊ရွဉ်အနွို့အထန်ႏဖုံႏ၊လိုꩻဒုက္ခိတဖုံႏ၊တွမ်ႏပညာႏရေꩻအရန်းရန်းဖုံႏသွူ။ခမ်းတန်အစိုႏရ သေထွူလိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻစာႏရင်ꩻဖုံႏတွမ်ႏလိုꩻမုꩻရေꩻဖဝဖုံႏထွူတဲင် ထွို့ꩻလွေꩻနွောင်ꩻစွဉ်ႏ ခမ်းထီပြွူႏဖြိုထာꩻမာꩻ၊စီႏမံႏကိန်ႏဖုံႏတဲင် ထွို့ꩻဗူႏလွေꩻပါ သုတေသနအစွိုꩻဖုံႏသွူ။

ခမ်းသားစာႏရင်ꩻ

ထွို့ꩻဗူႏထွူသုတေသနသားအစွိုꩻတဲင် တာႏဝွန်ႏဝတ္တရာꩻကျင်ꩻဖုံႏ ပငါပရာꩻ ဆꩻကီသားငေါဝ်းအလꩻတွော့ꩻ ထဲ့သင်ꩻရာꩻ ဟံႏနယ်ႏ၊ဒေႏသဒုံဆောင်ႏဖုံႏ တွမ်ႏထူလိုꩻစာႏရင်ꩻ၊အရေꩻအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏတဲင် ဒင်ႏထင်ႏကီပိဉ်ရန်းရန်းတွော့ꩻ ခမ်းသားစာႏရင်ꩻယို အစိုႏရလꩻမဲန်ႏထွူတဲင် ခမ်းသားသီးလိုႏအပ်မုယို ထဲမ်ဗွေဖေႏလꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။

ရွိပ်ထွို့ꩻဗူႏလွူꩻထွားကိရိယာႏ

လွူꩻထွားကိရိယာႏနောဝ်ꩻ နမ်းတွမ်ႏနမ်းဖန်ဆင်ꩻချာငဝ်းရီဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻတွမ်ႏထွို့ꩻဗူႏတယ်ႏဆို့ꩻဒေါ့ꩻငဝ်းဖုံႏယို ကိဉ်းအာအာတဲ့ အဝ်ႏဒျာႏနုဲင်းယို နိဒါန်းအမော့ꩻအစ၊အထာႏဝလိတ်ယာႏတွမ်ႏနိဂုံးလိတ်အွဉ်ႏသွတ်ꩻဖုံႏသွူ။နဝ်ꩻအထန်ႏယင်တဲ့ ကထွို့ꩻဗူႏဒေါ့ꩻငဝ်းဖုံႏယို ထွာဒျာႏအပါနွို့သုတေသနသားအတာႏ တယ်ႏဆို့ꩻရေꩻသွူ။နမ်းတွမ်ႏနမ်းကဖျင်ဆင်ချာငဝ်းရီတဲ့ အပါနွို့သွော့တယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻ သုတေသနအစွိုꩻအဗူႏဖုံႏသွူ။

နိဒါန်းအမော့အစ

ယိုကိုယေဘုယျကပါနဝ်ꩻတဲ့သတင်အချက်အဗာႏဖုံႏ၊သုတေသနကတူႏစဲန်ႏဖုံႏတဲ့အဝ်ႏပါ၊အဒွေါင်ႏသွတ်ꩻလိတ်မော့အစသုတေသနတွမ်ႏလွူꩻထွားထွို့ꩻဗူႏကိရိယာႏဖေႏကဗွေစွုံႏနဝ်ꩻ ရိတ်ခေႏလွေꩻအခေႏအနေႏတွမ်ႏအခိန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ယိုနဝ်ꩻတဲ့ သျင်ႏပျရီးအပွုံႏစံႏဖုံႏသွူ။

လိတ်ယာႏအထာႏဝ

ယိုကိုကပါနဝ်ꩻတဲ့ အဓိကအရေꩻကီꩻသွတ်ꩻ လွူꩻထွားရွိပ်အီငဝ်းရီဖုံႏဒျာႏသွူ။ကဒေါ့ꩻဟွိုန်ချာနဝ်ꩻ ငဝ်းရီဖုံႏယို သီကဲစ်ꩻလိတ်သုတေသနတမုဲင်ꩻဟောင်း။အမော့စတွမ်ႏငဝ်းရီယိုꩻယိုꩻထွူတဲင် ရီသွုပ်ယင်းဟမ်းပေါင်းယပ်ꩻယပ်ꩻ တားလဲ့ တမဲန်ခံႏတဝ်းငဝ်းရီဖုံႏ ဗꩻတွိုႏလွေꩻအသွတ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။အခန်ꩻယိုတဲ့ ရီလွေꩻဒျာႏ နမ်းရေꩻနမ်းတာႏတွမ်ႏလိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻစာႏရင်ꩻသတင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏတဲင် သုတေသနကလိုႏဒါႏတဲ့ အဝ်ႏဒျာႏအစွို့ꩻကိုကပါသော့ꩻသားသွူ။

တာႏဝွန်ႏထူႏတာႏဝွန်ႏခံႏအစွိုးအမျိုꩻ

(၁) လိုꩻမုဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ တဖြာꩻစီႏယို တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏဗာႏသွူ။ (၂)ထာꩻမာꩻခွင်ႏကိုဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ တဖြာꩻစီႏလဲ့သင်၊အစွိုꩻအဗူႏနေးလဲ့သင် တာႏဝွန်ႏထူႏဗာႏသွူ။ (၃) အစွိုꩻအဗူႏအလွောက်ꩻ၊အတွိုင်ꩻအစီႏစဲန်ႏဖုံႏလဲ့ တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏဗာႏသွူ။ (၄) ကဆွိုက်သွယ်ႏလွေꩻဒါႏ မိတ်သွꩻခွꩻဖုံႏလဲ့ ထိန်ꩻသိမ်ꩻထွားဟဝ်ဗာႏ တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏဖုံႏတဲ့ အဝ်အစွိုးစွိုးသွူ။

တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏကရိုꩻနဝ်ꩻ

တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အလွေꩻအသဲင်ꩻခွိုန်ပြန်ႏချာငါလို့ဝင်ꩻ ကဆွိုက်ဖေႏဒါႏ လွေꩻတဖူꩻနီလီးစနစ်သွူ။ ကလꩻလွဉ်ဒါႏအကျိုꩻတရာꩻဖုံႏယို အခေႏခံႏတဲင် စဲစ်ဆေꩻသုံံꩻသပ်ဗာႏသွူ။ ကစီႏရင်ꩻခံႏဒါႏလိတ်ယိုနဝ်ꩻ ထွာငါႏတာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏအုံနောင်အီတဗာႏသွူ။ ကဖေႏလင်ꩻဒါႏတာႏဝွန်ႏဝတ္တရာꩻဖုံႏယို တွမ်ႏဝတ္တရာꩻအဗွေတဲင် ထဲမ်ဗွေခွုမ်မာꩻလွေꩻနဝ်ꩻ ထွာလွဉ်တာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏသွူ။ စဲစ်ဆေꩻယဲက်ထွားစဲင်းသွူ အထီအသွီႏကဗွေဗိတ်ဒါႏ လꩻလဒ်ဖုံႏယို ကွပ်ကျိုꩻဆောင်ႏလွေꩻမꩻ ထာꩻမာꩻအောင်ႏမျင်ႏလꩻလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏတာႏဝွန်ႏခံႏတာႏဝွန်ႏထူႏမုဒျာႏသွူ။

ထာꩻထီႏသျင်ꩻဖြွောင်ဒွေါင်မု

ဆွုံꩻဖတ်အွဉ်ႏထွော့ဖုံႏယို ခွုမ်စံႏမာꩻပဲင်ႏခွင်ꩻလꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻအာသေထွူတဲင် ထာꩻထီႏသျင်ꩻလို့ဝင်ꩻ၊ဖြွောင်ဒွေါင်လို့ဝင်ꩻထွာလွဉ်သွူ။သတင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏ အရေꩻတန်ငါႏအရန်း၊ကလိုႏဒါႏအချက်အဗာႏဖုံႏ ခမ်းသားသီးအလောင်း ဖြေ့ꩻလီအီအတာႏ ထွာနဲ့ထွာတဝ်းနဲ့ကရိုꩻနဝ်ꩻ အရေꩻကီꩻငါႏအချက်အဗာႏနေနေသွူ။ကွပ်ထာꩻထီႏသျင်ꩻဖြွောင်ဒွေါင်မုအဝ်ႏတဲင် ခမ်းထီမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ထင်ႏထိုပြွူႏဖြိုမုအဝ်ႏလွဉ်သွူ။