Europa

From Wikiversity
Tu jest Europa

Europa to kontynent leżący na półkuli północnej. Razem z Azją tworzy Eurazję.

Państwa w Europie[edit]

W Europie jest wiele państw. Jedne małe, inne duże, jeszcze inne średnie. Lista jest tu, ale nie pojawi się ona przez jakiś czas.

Miasta w Europie[edit]

Paryż

Nie będę wymieniać WSZYSTKICH miast, bo się zanudzisz na śmierć, drogi czytelniku. Ale przedstawię te największe:

Pochodzenie nazwy[edit]

Nazwa Europy wywodzi się z greckiego słowa Εὐρώπη (Europe) i zwykle poprzez łacińską formę Europa weszło do niemal wszystkich języków świata (włącznie z polskim. Często też się na nią mówi "Stary kontynent".

Granice Europy[edit]

Góry Ural

Ustalono, że granice Europy wyznaczają góry Ural. Niektórzy także uważają, że też Kaukaz.

Najdalej wysunięte punkty Europy (wliczając należące do niej wyspy):[edit]

Europejskie półwyspy[edit]

Niżej wymieniono największe półwyspy Europy:

  1. Półwysep Skandynawski (800 tys. km²)
  2. Półwysep Iberyjski (580 tys. km²)
  3. Półwysep Bałkański (470 tys. km²)
  4. Półwysep Apeniński (150 tys. km²)

Największe wyspy Europy[edit]

Irlandia
  1. Wielka Brytania (218 476 km²)
  2. Islandia (103 125 km², geologicznie nie jest częścią Europy)
  3. Irlandia (84 406 km²)

Europejskie morza[edit]

Kilka z nich wymieniam poniżej:

Niziny, wyżyny i góry[edit]

Góry w Bułgarii

Niziny najczęściej występują w Europie środkowej i na południu. Góry są w Szwajcarii i na północy (np. Norwegia)

Klimat[edit]

Wszystko zależy od miejsca. W Europie środkowej klimat jest umiarkowany, na północy jest zimniej, a na południu cieplej. W Europie północnej temperatura w zimie może sięgać nawet -20 stopni, a na południu 10. Tak więc klimat jest bardzo zróżnicowany.

Rzeki i jeziora[edit]

Wołga

Poniżej wymieniam najdłuższe rzeki:

  1. Wołga (3531 km)
  2. Dunaj (2888 km)
  3. Ural (2428 km)
  4. Dniepr (2285 km)
  5. Don (1870 km)
  6. Peczora (1809 km)

A teraz największe jeziora:

  1. Ładoga 18 390 km² (wraz z wyspami)
  2. Onega 9616 km²
  3. Wener 5650 km²
  4. Saimaa 4400 km² (sieć jezior)
  5. Pejpus 3555 km²

Krótka historia Europy[edit]

File:Eolítico en Europa.png
Europa w czasach Neolitu

Pierwsze istoty człowiekowate (z gatunku Homo antecessor) osiedliły się w Europie ok. 800 000 lat temu. Okres ten nosi nazwę epoki kamienia, od głównego surowca służącego do wyrobu narzędzi – kamienia (krzemień). Podstawą gospodarki tych ludzi było zbieractwo i łowiectwo prowadzone z użyciem prymitywnych narzędzi.

Cesarstwo rzymskie

W I w. p.n.e. cały obszar śródziemnomorski został zjednoczony pod względem politycznym przez kolejne uniwersalistyczne państwo – Cesarstwo rzymskie, którego panowanie objęło też dotychczas pozostające poza światem śródziemnomorskim ziemie Celtów w Europie zachodniej oraz Traków i Ilirów w Europie środkowej. Wraz z polityczną dominacją Imperium Rzymskie przejęło od terenów Grecji rolę centrum kulturowego i cywilizacyjnego.

Europa w 1328

Po podziale Cesarstwa Rzymskiego (395) i upadku jego zachodniej części na obszarze Europy znajdowało się kilka tworów państwowych: Cesarstwo Wschodniorzymskie oraz pewna liczba państw germańskich powstałych na terenie dawnego Cesarstwa Zachodniorzymskiego, m.in. państwa [[Frankowie|Franków, Wizygotów, Longobardów. Próby zjednoczenia całości ziem dawnego imperium podejmowane przez cesarzy wschodniorzymskich powiodły się jedynie częściowo.

Krzysztof Kolumb

Europejczycy odkryli także Amerykę Północną za sprawą Krzysztofa Kolumba.

W XVII wieku rozpoczął się okres oświecenia. Rządziło wtedy pięć potęg europejskich z Francją na czele. Wtedy Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata.

Adolf Hitler

Dwie wojny światowe i depresja ekonomiczna były najważniejszymi wydarzeniami pierwszej połowy XX w. I wojna światowa toczyła się od 1914 do 1918. Zaczęła się niedługo po tym, gdy arcyksiążę Franciszek Ferdynand został zabity w zamachu. Większość krajów europejskich przystąpiła do wojny, która toczyła się pomiędzy państwami ententy (Francja, Belgia, Serbia, Rosja, Wlk. Brytania, a później Włochy, Rumunia i Stany Zjednoczone) i państwami centralnymi (Austro-Węgry, Niemcy, Bułgaria i Imperium Osmańskie). Wojna pochłonęła około 40 milionów zabitych cywilnych i wojskowych. W latach 1914–1918 zmobilizowanych zostało około 60 milionów europejskich żołnierzy.

Druga wojna światowa to była praktycznie walka między Niemcami, a Związkiem Radzieckim. Rozpoczęła się 1 września, kiedy Adolf Hitler zaatakował Polskę]]. Później zmusił do kapitulacji większość państw Europy i ruszył na Rosję. Atak zakończył się niepowodzeniem i rosyjska armia odzyskała swoje ziemie. Polska także wróciła na mapę Europy, lecz do 1989 roku walczono z komunizmem.

Flaga Związku Radzieckiego
Flaga Unii Europejskiej

W latach powojennych nastąpił także proces integracji Europy. W 1952 rozpoczęła działalność Europejska Wspólnota Węgla i Stali, która niedługo potem przekształciła się w Unię Europejską. Do lat 90. w Polsce rządzili komuniści, a niektóre państwa były zajęte przez Związek Radziecki]].

Religie[edit]

Kościół luterański

Wielu Europejczyków jest Chrześcijanami. W szczególności na północy nie wyznaje się żadnej religii. W Turcji wyznaje się Islam.

Opracowano na podstawie:[1]

Wszystkie uwagi i zastrzeżeni kierujemy na stronę dyskusji.

  1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Europa