Lịch sử 9/Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học – kĩ thuật

Những thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa học – kĩ thuật

Nguyên nhân

– Do các đòi hỏi của cuộc sống về kĩ thuật và sản xuất để đáp ứng những nhu cầu về vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.

– Những năm gần đây, nhân loại đang đứng trước những vấn đề to lớn: bùng nổ dân số, tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường. Điều đó đặt ra những yêu cầu mới (công cụ sản xuất mới có kĩ thuật cao, nguồn năng lược mới, những vật liệu mới) đối với khoa học – kĩ thuật.

– Do nhu cầu phục vụ chiến tranh của các nước đế quốc.

Đặc điểm của cách mạng khoa học – kĩ thuật

– Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.

– Thời gian phát minh khoa học đến ứng dụng vào sản xuất ngày càng rút ngắn.

– Đầu tư vào khoa học có lợi nhất.

– Khoa học đang trong thời kỳ bùng nổ thông tin.

Thành tựu

– Trong lĩnh vực khoa học cơ bản, con người đã thu được những thành tựu hết sức to lớn ở các ngành Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học.

– Phát minh lớn về công cụ sản xuất (máy tính, máy tự động, hệ thống máy tự động, rô bốt).

– Tìm ra nguồn năng lượng mới: năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt trời, năng lượng thủy triều, năng lượng gió, năng lượng quả đất.

– Sáng chế ra những vật liệu sản xuất mới, quan trọng nhất là polime (chất dẻo) đang giữ vị trí hàng đầu trong đời sống hàng ngày của con người cũng như trong các ngành công nghiệp.

– Nhờ cuộc “Cách mạng xanh” trong nông nghiệp mà con người đã tìm ra được phương hướng khắc phục nạn thiếu lương thực và thực phẩm.

– Những tiến bộ lớn trong lĩnh vực giao thông vận tải và thông tin liên lạc (máy bay siêu âm khổng lồ, tàu hỏa tốc độ cao, tàu biển trọng tải triệu tấn, hệ thống vệ tinh nhân tạo phát sóng truyền hình hết sức hiện đại…).

– Thành tựu chinh phục vũ trụ (tàu vũ trụ, tàu con thoi, con người đặt chân lên mặt trăng).

Ý nghĩa và tác động của cách mạng khoa học – kĩ thuật

Ý nghĩa

– Cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật có ý nghĩa vô cùng lớn lao, như một cột mốc lớn chói lọi trong lịch sử tiến hóa văn minh loài người .

– Mang những tiến bộ phi thường, những thành tựu kì diệu.

– Tạo nên những đổi thay to lớn trong cuộc sống.

Tác động

• Tích cực

– Cách mạng khoa học kĩ thuật đã mang lại những tiến bộ phi thường, những thành tựu kỳ diệu làm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của con người.

– Cho phép con người thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy về năng suất lao động.

– Thay đổi cơ cấu dân cư lao động với xu thế tỷ lệ dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dần, tỷ lệ dân cư trong các ngành dịch vụ tăng dần.

– Đưa loài người sang nền văn minh thứ ba, nền văn minh sau thời kỳ công nghiệp hóa, lấy vi tính, điện tử, thông tin và khoa sinh hóa làm cơ sở.

– Làm cho sự giao lưu kinh tế, văn hóa, khoa học kĩ thuật… ngày càng quốc tế hóa cao.

• Hạn chế

– Chế tạo các loại vũ khí và các phương tiện quân sự có sức tàn phá và hủy diệt sự sống.

– Nạn ô nhiễm môi trường (ô nhiễm khí quyển, đại dương, sông hồ,…).

– Nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn lao động, tai nạn giao thông gắn liền với kĩ thuật mới, dịch bệnh và tệ nạn xã hội,…

Tham khảo

• SGK Lịch sử 9 (trang 48, 49, 50, 51, 52) – NXB Giáo dục Việt Nam, tái bản lần thứ mười lăm.