Teorio de religio
Modernaj teorioj de religio, oni povas diri, havas radikoj kaj en la euxropa Klerismo, kaj en la praantropologio 19a jarcenta. En ambauxaj kasoj, malfortigxis kristana teologia influo je penso pri religio. Precipe en kaso praantropologia, teoristoj formis konkludojn pri religion plieble de bazo de observado je diversaj homaj religiaj kondutoj (anstataux tradicia religia doktrino). Nuntempaj teorioj de religio preteras tiuj fruajn ratikojn, igxite kompleksa multadisciplino inkluzivanta sociologio, filozofio, historio, kaj literaturteorio, sed tamen jam kontrastas sin el teologio.
Eble la unua religiteoristo (laux tia-cxi nuntempa vortsignifo) estis James Frazer (1854-1941), skota profesoro sociantropologia de Cambridge Universitato. Malsimile plipostaj antropologistoj, Frazer ne provis kolekti mem siajn informojn surloke (ne inventite ankaux la modernantropologia metodo de "partoprenanta observo". Anstataux, li kolektis informojn per posxtenketo de euxopaj misiistoj, militistoj, koloniaj oficiuloj, komercistoj, ktp. en diversaj lokoj, kaj ankaux per verkoj pri popula mito kaj rito.
Alia frua influuloj estis Karl Marx, Friedrich Nietzsche, Sigmund Freud, Max Weber, Emile Durkheim, kaj William James.