ویکی‌دانشگاه:رهنمود صفحهٔ بحث
 |
این صفحه یکی از رهنمودهای ویکی‌دانشگاه شمرده می‌شود. مفاد این صفحه نمایانگر آن دسته از استانداردهای رفتاری است که بسیاری از ویرایشگران با اصول بنیادی آنها موافقند. با وجود اینکه پیروی از مفاد این صفحه توصیه می‌شود ولی این مفاد جزو سیاست‌ها نیست. در ویرایش و به‌روزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی در مورد آنها استفاده کنید. |
هدف از ایجاد صفحه‌های بحث در ویکی‌دانشگاه آن بوده که ویرایش‌کنندگان ویکی‌دانشگاه بتوانند در مورد تغییرات صفحات یا پروژه‌ها گفتگو کنند. از صفحات بحث دروس نباید به عنوان محلی برای بیان دیدگاه‌های شخصی استفاده شود.
وقتی در صفحهٔ بحث چیزی می‌نویسید، برخی رویکردها به بهتر نوشتن کمک می‌کند در حالی که برخی رویکردها جلوی پیشرفت بحث را می‌گیرد. سه اصل ارزشمند «ارتباط»، «ادب» و «مراعات» را به خاطر داشته باشید. فهرست زیر شما را برای بهتر بحث کردن راهنمایی می‌کند.
نکات اصلی[edit]
پیروی از سیاست‌های ویکی‌دانشگاه[edit]
همان سیاست‌هایی که در مورد فضای نام اصلی ویکی‌دانشگاه وجود دارد، در مورد صفحات بحث هم (با شدت کمتری) باید اجرا شود، از جمله سیاست‌های اثبات‌پذیری، دیدگاه بی‌طرفانه و تحقیق دست اول ممنوع. البته در صفحه‌های بحث تا حدی امکان ارائهٔ برخی پیشنهادها و اطلاعات شخصی نیز وجود دارد، به شرطی که زمینه‌ساز تحقیق بیشتر و پیشبرد موضوع باشند؛ در هر حال، ادامه دادن بحث در مورد یک موضوع که از نظر سیاست‌های ویکی‌دانشگاه توجیه‌پذیر نیست، مصداقی از استفادهٔ نادرست از صفحه بحث است.
همواره در بحث‌هایی که در صفحهٔ بحث می‌کنید، فرض حسن نیت را رعایت کنید، و به نحوی برای دیگران پیام بگذارید که نشان دهد آنها را یک همکار تلقی می‌کنید که صاحب خرد و احساس است، و درست مانند شما سعی دارد که مشارکت‌های مثبتی در ویکی‌دانشگاه داشته باشد - مگر این که دلایل واضحی در مغایرت با این فرض داشته باشید. منظور از دلیل واضح شواهدی است که یک فرد سوم هم بتواند آنها را تایید کند. صرف این که یک نفر با نظر شما مخالفت می‌کند دلیلی بر نیت بد او نیست!
استفاده صحیح از صفحه بحث[edit]
- ارتباط برقرار کنید - هر جا تردید کردید، سعی کنید با ارتباط برقرار کردن با دیگران، به درک بهتری از نظر آنها دست پیدا کنید و آنها را نیز به درک درستی از نظر خود برسانید. دوستانه ارتباط برقرار کردن کمک بزرگی خواهد کرد. این که دیدگاه خودتان را توضیح بدهید همیشه فکر خوبی است. این که فقط دیدگاهتان را بیان کنید و دلیلی برایش مطرح نکنید، کمتر کمک می‌کند. ارائه کردن دیدگاه‌ها باعث می‌شود که افراد با هم به یک توافق عمومی برسند.
- حاشیه نروید - صفحهٔ بحث برای بحث در مورد موضوع کار است نه بحث های عمومی در مورد خود موضوع (بدتر از آن بحث در مورد موضوعات دیگر). صفحه‌های بحث برای بحث‌های عمومی نیستند. از آنها فقط برای بحث در مورد بهتر کردن دروس استفاده کنید. بحث‌های حاشیه‌ای ممکن است حذف شوند.
- مثبت فکر کنید - صفحهٔ بحث برای این است که راجع به بهتر کردن دروس بحث شود، نه این که از وضعیت کنونی دروس انتقاد شود. اگر گمان می‌کنید که دروس ایرادی دارند اما نمی‌دانید چگونه باید آن را اصلاح کنید، بحث را به گونه‌ای مطرح کنید که توجه دیگران را جلب کند و از آنها برای اصلاح درس راهنمایی بخواهید.
- بی‌طرف باشید - صفحه‌های بحث جایی برای ارائه نظرهای شخصی در مورد اختلاف نظرها نیستند، بلکه فضایی هستند که در آن دیدگاه‌های مطرح شده در منابع دیگر به بحث گذاشته می‌شود، تا در نهایت به یک نتیجهٔ بی‌طرفانه بینجامد. (گاهی این نتیجه عبارت است از منعکس کردن دیدگاه‌های مختلف و مخالف با هم). بهترین راه برای مطرح کردن یک موضوع آن است که منابع مرتبط با آن را پیدا کنید و در بحث به آنها ارجاع بدهید.
- با واقعیت‌ها کار کنید - صفحه‌های بحث یکی از بهترین جاها برای مطرح کردن بحث اثبات‌پذیری هستند. می‌توانید درخواست کنید که منابع بیشتری برای مطالب پیدا و درج شود، درستی ارجاع به منابع بررسی شود، و اختلاف نظرها در منابع مختلف بررسی گردد. این که در مورد یک جمله منبع بخواهید خیلی موثرتر است تا این که در مورد آن جمله انتقاد کنید.
- به اشتراک بگذارید - صفحهٔ بحث جای خوبی برای ذخیره کردن قسمت‌هایی از متن درس است که به خاطر نداشتن منبع از درس پاک شده‌اند، تا اگر بعداً کسی منبع مناسبی برای آنها پیدا کرد، دوباره به درس اضافه شوند. هم‌چنین، بخش‌های جدیدی که به درس اضافه می‌شوند را می‌توان ابتدا در صفحهٔ بحث جمع‌آوری و آماده کرد، و بعد به طور یکجا به خود درس منتقل کرد.
- راجع به ویرایش‌ها گفتگو کنید - صفحه‌های بحث بهترین جا برای گفتگو در مورد ویرایش‌های انجام شده روی درس هستند. اگر یکی از ویرایش‌های شما واگردانی شده‌است، و شما دوباره آن را تکرار کردید، بهتر است که در خلاصه ویرایش ذکر کنید که ویرایش را تکرار می‌کنید و در صفحهٔ بحث هم در آن باره توضیح بدهید. هم‌چنین صفحهٔ بحث جای خوبی برای سوال کردن از دیگر ویرایش‌کنندگان در مورد ویرایش‌های آنها است. اگر کاربر دیگری از شما دلیل یک ویرایش‌تان را پرسید، به خاطر داشته باشید که جواب کامل و مفیدی ارائه کنید.
- پیشنهاد بدهید - پیشنهادهایی که در مورد یک درس دارید را در صفحهٔ بحث آن مطرح کنید تا دیگران در مورد آن نظر بدهند. این پیشنهادها می‌توانند شامل تغییر در محتوای درس، انتقال صفحه، ادغام دو درس، یا ایجاد یک درس جدید بر اساس محتوای یک درس بلند باشند.
رسوم پسندیده[edit]
- نوشته‌هایتان را امضا کنید - در پایان نوشته‌هایتان چهاربار علامت مدک را اضافه کنید (به این شکل: ~~~~) تا وقتی صفحه را ذخیره می‌کنید به طور خودکار امضای شما درج شود. توجه کنید که حتی اگر امضایتان را درج نکنید هم، ویرایش کردن به صورت کاملاً گمنام امکان ندارد، و نام کاربری یا نشانی اینترنتی شما به همراه ویرایش‌تان ثبت می‌شود.
- متن را ساده نگاه دارید - استفاده از کلمات و عبارات کج نوشته یا ضخیم شده یا مانند آن را تا حد امکان کم کنید و فقط در مورد کلمات خیلی کلیدی از این نوع نوشتار در صفحهٔ بحث استفاده کنید.
- خلاصه بنویسید - اگر نوشته‌ای بیش از ۱۰۰ کلمه نوشته‌اید، سعی کنید کوتاه‌ترش کنید. پیام‌های طولانی، معمولاً یا نادیده گرفته می‌شوند، یا اشتباه فهمیده می‌شوند. اگر واقعاً لازم است که به حاشیه‌ها بپردازید، از روش‌هایی که پایین‌تر توضیح داده شده استفاده کنید.
- ظاهر صفحه را ساده نگاه دارید - صفحه‌بندی صفحه‌های بحث را ساده و قابل فهم نگاه دارید. از بحث‌های تکراری و غیر ضروری پرهیز کنید. هر چه نسبت بحث‌های ضروری به غیر ضروری در صفحهٔ بحثی بیشتر باشد، بیشتر امکان دارد که توجه خواننده به بحث‌های آن صفحه جلب بشود.
- بایگانی‌ها را بخوانید - گاهی در صفحهٔ بحث درس‌ها پیوندهایی به بایگانی صفحهٔ بحث می‌بینید که حاوی بحث‌های قدیمی‌تر هستند. اگر شما جدیداً آغاز به ویرایش آن درس کرده‌اید، حتماً بحث‌های قدیمی‌تر را بخوانید، تا از اختلاف‌نظرهای متداول و راه‌حل‌هایی که در مورد آنها به کار گرفته شده اگاه شوید. حتی ممکن است جواب سوال‌ها یا اعتراض‌های خودتان را در بحث‌های بایگانی شده پیدا کنید.
- فارسی بنویسید صرف نظر از این که برای چه کسی می‌نویسید و او به چه زبان‌هایی آشنا است، ترجیح بر این است که در ویکی‌دانشگاهی فارسی به زبان فارسی پیام بدهید. این به این خاطر است که پیام شما برای عموم ویرایش‌کنندگان ویکی‌دانشگاهی فارسی قابل فهم باشد. اگر مجبورید یک پیغام را به زبانی غیر از فارسی بنویسید، سعی کنید ترجمهٔ فارسی آن را هم در زیرش اضافه کنید. اگر خودتان قادر به این کار نیستید، این وظیفهٔ شما است که کسی را پیدا کنید تا این کار را برای شما انجام بدهد.
- نحوهٔ مطرح کردن یک نظر - گاهی در صفحهٔ بحث یک درس خواسته می‌شود که دیگران نظر خودشان را اضافه کنند. برای این منظور، برخی افراد نظراتشان را به صورت یک فهرست گلوله دار (با اضافه کردن نویسهٔ * در ابتدای سطر) مطرح می‌کنند و خلاصه‌ای از کلیت نظرشان را در ابتدای جمله به صورت ضخیم می‌نویسند. استفاده از این روش اجباری نیست و مخالفانی هم دارد. در هر حال، ارزش نظر شما به کیفیت آن و منطقی که پشت آن داشته‌اید بستگی دارد. همان‌طور که بالاتر گفته شد، حتماً نظرات‌تان را با افزودن ~~~~ امضا کنید. همیشه به خاطر داشته باشید که رای‌گیری نمی‌تواند جای یک بحث و تبادل نظر را بگیرد.
- بحث متمرکز - از ارسال یک نظر در چندین صفحهٔ بحث پرهیز کنید. این روش باعث می‌شود که بحث‌ها در چندجا پخش بشوند، و تبادل نظرها کمتر امکان‌پذیر باشد. هم‌چنین، بحث‌هایی که جای دیگری به نتیجه رسیده‌اند، دوباره تکرار می‌شوند، که این یک تلاش بیهوده خواهد بود. به جای این کار، بحث‌ها را در یک جا متمرکز کنید، و اگر لازم است، در صفحه‌های دیگر توجه دیگران را به بحث اصلی جلب کنید و از آنها بخواهید برای ابراز عقیده به آن صفحهٔ بحث مراجعه کنند.
- اگر به بحثی برخوردید که به صورت غیر متمرکز در چند صفحه در جریان است، خوب است که بحث‌ها را به یک جا منتقل کنید، و در صفحه‌های دیگر به این صفحهٔ اصلی پیوند بدهید.
- با تازه‌واردان خوب برخورد کنید - افراد تازه‌کار در ویکی‌دانشگاه ممکن است با سیاست‌ها و رسوم ویکی‌دانشگاه آشنا نباشند. با آنها برخورد بدی نکنید و اگر کاری مغایر با رسوم ویکی‌دانشگاه انجام دادند، فرض را بر سهوی بودن اشتباه بگذارید. محترمانه اشتباهشان را به ایشان گوشزد کنید، به سیاست/رهنمود/راهنمای مربوط به آن در ویکی‌دانشگاه پیوند بدهید، و پیشنهادی برای عملکرد بهتر به آنها ارائه کنید.
رفتار غیر قابل قبول[edit]
مواردی که در زیر ذکر می‌شوند گاهی آن قدر مهم هستند که یک سیاست ویکی‌دانشگاه تلقی می‌شوند. نقض این موارد (به خصوص نقض مکرر این موارد) ممکن است به بیرون انداخته شدن فرد خاطی از جامعهٔ ویکی‌دانشگاه بینجامد.
- حمله شخصی ممنوع است - حملهٔ شخصی یعنی گفته‌های منفی در مورد یک ویرایش‌کنندهٔ دیگر. موارد عمدهٔ آن عبارتند از:
- توهین - مانند آن که کسی را احمق یا فاشیست خطاب کنید. روش درست آن است که به دیگران در مورد کار اشتباهشان توضیح دهید و راهی برای اصلاح آن پیشنهاد کنید.
- تهدید - مانند این که دوستی‌تان با مدیران ویکی‌دانشگاه را به رخ دیگری بکشید و او را تهدید به قطع دسترسی کنید.
- تهدیدهای قانونی - مانند آن که کسی را به خاطر ویرایش‌هایش در ویکی‌دانشگاه تهدید به پیگرد قانونی کنید.
- درج اطلاعات شخصی - کاربرهایی که اطلاعاتی در مورد هویت و مسایل شخصی یک کاربر دیگر ویکی‌دانشگاه را بدون رضایت او در ویکی‌دانشگاه درج کنند، ممکن است برای مدتی (حتی همیشه) دچار قطع دسترسی بشوند.
- دیگران را بد جلوه ندهید - بحث‌ها باید با هدف تبادل نظر مفید صورت بگیرند. بنا بر این:
- موقع نقل قول از دیگران دقیق باشید.
- وقتی می‌خواهید به ویرایش‌های یک کاربر دیگر اشاره کنید، از پیوندهای تفاوت استفاده کنید.
- به عنوان یک قاعده کلی از ویرایش کردن نوشته‌های دیگران خودداری کنید. موارد استثنای این قاعده در زیر آمده‌اند.
ویرایش نوشته‌های دیگران[edit]
صفحه‌های بحث قرار نیست جایی چاپ بشوند، پس اجباری در اصلاح غلط‌های املایی و انشایی آنها نیست، به خصوص از این جهت که ویرایش نوشته‌های دیگران می‌تواند باعث تحریک شدن آنها بشود.
هرگز نوشتهٔ یک کاربر دیگر را به نحوی که معنی آن را تغییر دهد ویرایش نکنید. به طور کلی از ویرایش نوشته‌ها و نظرهای دیگران در صفحه‌های بحث خودداری کنید؛ موارد استثنا چنین هستند:
- وقتی از نویسندهٔ آن نوشته اجازه گرفته باشید.
- وقتی مطالب غیر مجاز (مانند اطلاعات شخصی کاربران یا توهین و افترا) را حذف می‌کنید.
- وقتی حمله‌های شخصی و بی‌نزاکتی‌ها را پاک می‌کنید. (در این مورد اختلاف نظر وجود دارد، و لازم است قبلاً وپ:حمله و وپ:نزاکت را خوانده باشید).
- وقتی در پایان نوشتهٔ امضا نشده‌ای، پیامی در مورد نویسندهٔ آن اضافه می‌کنید. (برای این منظور از دستور {{امضانشده|نام کاربری یا نشانی IP|تاریخ ویرایش}} استفاده کنید).
- وقتی که در وسط یک پیام بلند، برای پاسخ به یک جزء از آن، پیامی کوتاه به عنوان پاسخ اضافه می‌کنید. توجه کنید در این موارد حتماً نوشتهٔ خودتان را امضا کنید.
- وقتی یک پیام بلند از نظر صفحه‌بندی اشکال دارد، به نحوی که خواندنش مشکل می‌شود. در این حالت، فقط صفحه‌بندی را اصلاح کنید و محتوای پیام را تغییر ندهید.
- در صفحهٔ بحث خودتان، می‌توانید نوشته‌های دیگران را پاک کنید، اما توجه کنید که بایگانی کردن صفحه‌های بحث ترجیح داده می‌شود، و پاک کردن نوشته‌های دیگران بدون داشتن دلیل خوبی برای این کار، یک رفتار نامناسب دانسته می‌شود. توجه کنید که این مورد فقط در مورد پاک کردن کل نوشتهٔ یک نفر است، و شما اجازه ندارید بخشی از نوشته را به شکلی پاک کنید یا تغییر دهید که محتوای آن دچار تغییر شود.
ویرایش نوشته‌های خودتان[edit]
سعی کنید از ویرایش نوشته‌های خودتان تا حد امکان پرهیز کنید، چرا که ممکن است دیگران آن نوشتهٔ شما را در جای دیگری به شکل فعلی نقل قول کرده باشند. قبل از ذخیره کردن نوشته‌هایتان، از آنها پیش‌نمایش بگیرید تا مطمئن شوید که آنها را بدون غلط ذخیره می‌کنید.
وقتی می‌خواهید نوشتهٔ خودتان را که به آن پاسخ داده شده دوباره ویرایش کنید، چند راه حل پیش رو دارید:
- از کسی که به آن پاسخ داده، بپرسید که آیا تغییر دادن یا پاک کردن بخشی یا تمام چیزی که نوشتید از نظر او اشکال دارد یا نه.
- نوشتهٔ قبلی‌تان را پاک نکنید، بلکه خط بزنید (به قبل از آن دستور <s> و به بعد از آن دستور Template:چر</s>Template:چر را اضافه کنید).
اختلاف نظر[edit]
برای حل اختلاف نظرهایتان با یک ویرایش‌کنندهٔ دیگر ویکی‌دانشگاه، ویکی‌دانشگاه:حل اختلاف را بخوانید.
استانداردهای فنی و صفحه‌بندی[edit]
صفحه‌بندی[edit]
- بخش‌های جدیدی در انتهای صفحه اضافه کنید - اگر مطلب جدیدی را در بالای صفحه اضافه کنید ممکن است دیده نشود یا گیج کننده باشد. همیشه مطالب جدید در زیر مطالب قبلی و در انتهای صفحه اضافه می‌شوند. به این ترتیب توالی زمانی بحث‌ها حفظ می‌شود. یک راه سریع برای انجام این کار آن است که روی دکمهٔ «+» در بالای صفحهٔ بحث کلیک کنید، تا یک بخش جدید ایجاد شود. (به راهنمای استفاده از صفحه‌های بحث نیز مراجعه کنید).
- بین مطالب مختلف فاصله بگذارید - اگر در یک پیغام می‌خواهید به بیش از یک نکته اشاره کنید، خوب است متن را در چند بند (پاراگراف) بنویسید. بین هر بند با بند بعدی باید یک سطر خالی بگذارید.
- از الگوی ریسمانی در بحث استفاده کنید - آن چه را که در پاسخ به یک مطلب قبلی می‌نویسید، با دندانه‌دار کردن متن (با استفاده از اضافه کردن نویسهٔ : به ابتدای سطر، به تعداد لازم) از متن بالایش متمایز کنید. (به راهنمای استفاده از صفحه‌های بحث نیز مراجعه کنید).
عنوان‌ها و بخش‌های جدید[edit]
- برای هر موضوع جدید یک بخش جدید ایجاد کنید - به این ترتیب، بحث‌های مربوط به آن موضوع از بقیهٔ بحث‌ها متمایز می‌شوند. به علاوه، آن بخش از طریق «فهرست مندرجات» در بالای صفحهٔ بحث، قابل دسترسی خواهد بود. همان‌طور که پیشتر ذکر شد، با استفاده از دکمهٔ «+» در بالای صفحهٔ بحث، این کار به آسانی قابل انجام است.
- عنوان هر بخش را مناسب درس انتخاب کنید - عنوان یک بخش در صفحهٔ بحث باید نشان بدهد که موضوع آن بخش، کدام یک از قسمت‌ها یا خصوصیات درس است. عنوانی مانند این درس بد است را استفاده نکنید؛ به جای این کار، در عنوان ذکر کنید که کجای درس بد نوشته شده‌است.
- عنوان‌ها را بی‌طرفانه انتخاب کنید - عنوان باید مشخص کند که موضوع بحث چیست، نه این که به یکی از دیدگاه‌های موجود اشاره کند. در همین راستا:
- یک ویرایش خاص را ستایش نکنید - ممکن است منظور شما ستودن یک ویرایش خاص در متن درس باشد، اما توجه کنید که از دید کسی که با آن دیدگاه مخالف است، این کار شما وجههٔ دیگری پیدا می‌کند.
- در عنوان‌ها انتقاد نکنید - چیزی که شما با لحن انتقادی از آن صحبت می‌کنید محصول ویرایش دیگر ویرایش‌کنندگان ویکی‌دانشگاه است، و لحن انتقادی شما ممکن است از طرف آنها نوعی حمله قلمداد شود.
- در عنوان به کاربر خاصی اشاره نکنید - نباید سعی کنید که کاربر خاصی را به بحث بکشانید. عنوان باید به شکلی باشد که همه بعد از خواندن آن به پاسخ دادن علاقه‌مند شوند.
صفحه‌های بحث کاربری[edit]
در مورد صفحه‌های بحث کاربری با سخت‌گیری کمتری برخورد می‌شود. اگر چه کاربرها اجازه دارند که محتوای صفحهٔ بحث خودشان را پاک کنند، ترجیح بر این است که محتوا را بایگانی کنند. (به توضیحات بالاتر و به ویکی‌دانشگاه:صفحه کاربری مراجعه کنید).