Công nghệ 8/Cưa và đục kim loại
Cắt kim loại bằng cưa tay
[edit]Khái niệm
[edit]Cắt kim loại nằng tay là một dạng gia công thô, dùng lực tác động làm lưỡi cưa chuyển động qua lại để cắt vật liệu. Cắt bằng cưa tay nhằm cắt kim loại thành từng phần, cắt bỏ phần thừa, cắt rãnh,...[1]
Kĩ thuật cưa
[edit]Chuẩn bị
[edit]- Lắp lưỡi cưa vào khung cưa sao cho các răng cưa của lưỡi cưa hướng ra khỏi phía tay nắm.
- Lấy dấu trên vật cần cưa.
- Chọn êtô theo tầm vóc của người cưa.
- Gá kẹp vật lên êtô.
Tư thế đứng và thao tác cưa
[edit]- Người cưa đứng thẳng, thoải mái, khối lượng cơ thể phân bố đều lên hai chân.
- Cách cầm cưa: tay phải nắm cán cưa, tay trái nắm đầu kia của thân cưa.
- Thao tác: kết hợp hai tay và một phần khối lượng của cơ thể để đấy và kéo cưa. Khi đẩy thì ấn lưỡi cưa và đẩy từ từ để tạo lực cắt, khi kéo cưa về, tay trái không ấn, tay phải rút cưa về nhanh hơn lúc đẩy. Quá trình này lặp đi lặp lại cho đến khi hoàn thành.[2]
An toàn khi cưa
[edit]Phải thực hiện các quy định sau để đảm bảo an toàn khi cưa:
- Kẹp vật cần cưa đủ chặt.
- Lưỡi cưa căng vừa phải, không dùng lưỡi cưa không có tay nắm hoặc tay nắm bị vỡ.
- Khi cưa gần đứt phải đẩy cưa nhẹ hơn và đỡ vật để vật không rơi vào chân.
- Không dùng tay để gạt mạt cưa hoặc thổi mạt cưa vì mạt cưa dễ bắn vào mắt.
Đục kim loại
[edit]Khái niệm
[edit]Đục kim loại là bước gia công thô, thường được sử dụng khi lượng dư gia công lớn hơn 0,5 mm. Đục được làm bằng thép tốt, lưỡi cắt của đục có thể thẳng hoặc cong.[3]
Kĩ thuật đục
[edit]Cách cầm đục và búa
[edit]Cầm búa bằng tay thuận, tay còn lại cầm đục. Khi cầm đục và búa các ngón tay cầm chặt vừa phải để dễ điều chỉnh.
Tư thế đục
[edit]Tư thế, vị trí đứng đục, cách chọn chiều cao bàn êtô giống như ở phần tư thế đứng và thao tác cưa. Nên đứng về phía sao cho lực đánh búa vuông góc với má kẹp êtô.
Cách đánh búa
[edit]- Bắt đầu đục: để lưỡi đục sát vào mép vật, cách mặt trên của vật từ 0,5 – 1 mm. Nâng đục sao cho đục tạo với mặt nằm ngang một góc 30 – 35° sau đó đánh búa mạnh và đều.
- Khi chặt đứt ta đặt đục vuông góc với mặt nằm ngang.
- Kết thúc đục: Khi đục gần đứt phải giảm dần lực đánh búa.
An toàn khi đục
[edit]- Không dùng búa có cán bị vỡ, nứt.
- Không dùng đục bị mẻ.
- Kẹp vật vào êtô phải đủ chặt.
- Phải có lưới chắn phoi ở phía đối diện với người đục.
- Cầm đục, búa chắc chắn, đánh búa đúng đầu đục.[4]